W Europie jest wielki bałagan, z którym nie wiadomo, co zrobić. Winą za ten bałagan obciążamy polityków takich jak Putin, Tusk czy Merkel. Czasami zwalamy winę na ich państwa. Są jednak sprawy, na które ci politycy czy nawet państwa miały wpływ dość ograniczony. Upadek komunizmu był tylko w niewielkiej mierze zaplanowany i kontrolowany przez poszczególnych polityków czy państwa, a jednak zmienił geopolityczną mapę Europy: upadły Związek Sowiecki i Jugosławia, Niemcy zostały zjednoczone, Unia Europejska została rozszerzona. Granice Europy są w ciągłym ruchu od 1989 roku, powstają nowe państwa, autonomiczne enklawy, protektoraty czy „bliskie sąsiedztwa”. To, co widzimy dziś na Ukrainie, miało już miejsce w podobnej formie w Gruzji, Mołdawii i Serbii. Przetasowania geopolityczne miały też miejsce na Zachodzie. Rozważmy nowy układ sił pomiędzy Niemcami i Francją. Innymi słowy – mamy do czynienia z wielką rewolucją geopolityczną, która zmienia granice formalne i nieformalne w Europie. Są zwycięzcy i przegrani, równowaga sił została zachwiana, reguły gry zostały zmienione. W czasach gdy upadał komunizm, liderzy Europy negocjowali nowy traktat, który spowodował geogospodarczą rewolucję. Traktat z Maastricht zniwelował granice do przepływu dóbr, kapitału, ludzi i usług. Ponadto stworzył podwaliny do wspólnej europejskiej monety. Maastricht nie był odpowiedzią Europy na upadek komunizmu, lecz był jej odpowiedzią na postępującą falę globalizacji. Otwarcie granic gospodarczych wymknęło się spod kontroli państw i polityków, czego najlepszym przykładem jest kryzys euro i tragiczna sytuacja na południu Europy. Sektor prywatny stał się też dużo silniejszy niż sektor publiczny, kontrolowany niegdyś przez polityków i ich państwa. Prawa i wartości rynkowe zaczęły wpływać na takie dziedziny życia publicznego jak ochrona zdrowia, szkolnictwo, opieka społeczna, ochrona środowiska czy nawet bezpieczeństwo narodowe. Trzecią potężną rewolucję spowodowało wprowadzenie internetu. Digitalizacja ogarnęła cały świat, ale Europę w sposób szczególny. Przez ostatnie ćwierć wieku od wprowadzenia internetu erozji podlegają podstawowe filary europejskiej demokracji, takie jak parlamentarna reprezentacja, niezależne media czy obywatelskie prawo do prywatności. Dziś monitorowanie polityków jest silniejsze w internecie niż parlamencie. Upadające gazety nie są już centrum demokratycznej debaty. Prywatne dane obywateli są zbierane i poddawane manipulacji nie tylko przez agentów służb wywiadowczych, ale też korporacje internetowe. Internet nie uznaje granic terytorialnych czy też granic pomiędzy tym, co publiczne, a tym, co prywatne. Akces do internetu nie jest równy zarówno w kategoriach podaży, jak i konsumpcji. Niektóre informacje są nagłaśniane, inne zaś przemilczane. Internet pozwala szerszemu gronu odbiorców dotrzeć do pewnych informacji, ale jest też skutecznym środkiem propagandy. Jest narzędziem buntu i represji. Wspomniane trzy rewolucje nabrały pędu w tym samym czasie – jakieś 25 lat temu. Powstaje jednak pytanie, czy mają one ze sobą coś wspólnego. Otóż czynnikiem, który łączy te rewolucje, jest kwestia granic. Granice nie są tylko linią na mapie. Granice to podstawowe instytucje społeczno-polityczne. Państwa i ich rządy zawsze działały w ramach określonych granic. Prawa w ramach tych granic obowiązywały zarówno szarych obywateli, jak i firmy gospodarcze. Podstawowe pojęcia określające byty państw, takie jak suwerenność, demokracja, bezpieczeństwo, obrona czy polityka społeczna, dotyczyły obszaru w określonych granicach. Dziś te granice są rozmyte, zmienione i pełne różnych dziur. To zmienia charakter i siłę europejskich państw. To w dużej mierze „rozbraja” narodowych polityków. Państwa w dalszym ciągu są i działają. Polityków wybiera się w ramach tych państw. Obiecują oni konkretne działania. Problem w tym, że wspomniane trzy rewolucje nie pozwalają tym politykom i ich państwom robić tego, co d nich wyborcy i konsumenci narodowi oczekują. Upłynie sporo czasu, zanim się wszyscy w tej nowej sytuacji zorientują i do niej ewentualnie dostosują. Dziś specjaliści od obrony są w stanie rozsądnie mówić o geopolitycznych zmianach, ale z reguły nie rozumieją następstw internetowej rewolucji. Specjaliści od nowych mediów nie znają się na problemach wspólnego rynku czy wspólnej waluty. Politycy znają się trochę na wszystkim, a często na niczym. Jednak nawet „wszechmocny” Putin jest uzależniony od wspomnianych historycznych zmian. Dawniej największa presja na liderów jego kraju wywierana była przez konkurencyjne państwa. Dziś największą presję wywierają na niego rynki kapitałowe. Dawniej przywódcom na Kremlu wystarczyło przekupstwo czy eliminowanie przywódców opozycji. Dzisiaj muszą się borykać z morzem blogerów. Żyjemy w ciekawych czasach.Komentarze do: Kosmiczne katastrofy - 5 - Niesprzyjająca pogoda. Niedocenianie matki natury ma fatalne skutki. Człowiek wciąż nie jest w stanie zapanować nad przyrodą. Zmiany temperatury grożą uszkodzeniem sprzętu, burza z piorunami może skomplikować start, sztorm utrudnia lądowanie na oceanie kapsułom pasażerskim.
Na liście „Najbardziej wpływowych projektów” znalazły się inwestycje, które odmieniły poszczególne branże oraz cały krajobraz biznesowy. Można tu wymienić takie sektory jak technologia i opieka zdrowotna, infrastruktura i architektura, czy finanse i rozrywka. Wśród wyróżnionych znalazły się takie epokowe osiągnięcia jak rakieta Apollo 11, samolot Boeing 747, czy projekt poznania ludzkiego genomu (HGP), a także mniej znane sukcesy, jak np. Globalny Bank Nasion na norweskim archipelagu Svalbard czy farma fotowoltaiczna na pustyni Tengger w Chinach. Projektem, który zajął pierwsze miejsce zostało stworzenie sieci WWW (ang. World Wide Web). Wyróżnieni zostali wybrani spośród przeszło tysiąca projektów o dużym znaczeniu dla świata. Wstępnej selekcji dokonało 400 liderów z całego świata zajmujących się zarządzaniem projektami - w tym członkowie i przewodniczący kapituły Project Management Institute - oraz przedstawiciele środowisk akademickich i specjaliści branżowi. Ostateczne wybory dokonane przez główny zespół merytoryczny PMI pozwalają na refleksję nad tym, co było możliwe dzięki realizacji tych projektów oraz nad kluczową rolą, jaką odegrała ona w kształtowaniu współczesnego świata. Projekty, które wybraliśmy stanowią niezwykle cenne źródło informacji na temat tego jak zarządzanie projektami zmieniło, nadal zmienia i będzie zmieniać świat na lepsze. Nasza lista odzwierciedla wizję PMI w zakresie kluczowego znaczenia, jakie optymalizacja realizacji projektów odgrywać będzie w rozwiązywaniu problemów i wykorzystywaniu szans, jakie przyniesie jutro. - powiedział Sunil Prashara, prezes i dyrektor generalny Project Management Sieć WWW – za połączenie wszystkich i wszystkiego. 2. Apollo 11 – za udowodnienie, że odpowiednie zarządzanie ryzykiem i „kosmiczne” ambicje mogą umożliwić realizację tego, co wydawało się niemożliwe. 3. Mikroprocesor Intel 4004 – za upowszechnienie dostępu do mocy obliczeniowej. 4. Waluta Euro – za bezproblemowe przeprowadzenie największej w historii zmiany waluty. 5. Projekt poznania ludzkiego genomu (HGP) – za wykraczanie poza standardowe ramy myślowe, okrycie tajników podstaw ludzkiego ciała i umożliwienie innowacji na niespotykaną dotychczas skalę w medycynie, biotechnologii i naukach o życiu. 6. Dzień singli (Singles Day) na portalu Alibaba – za stworzenie największego święta poświęconego handlowi elektronicznemu i zasadniczej zmianie sposobu, w jaki ludzie podchodzą do dokonywania zakupów. 7. Samochód osobowy marki Prius – za bycie motorem napędowym rozwoju branży motoryzacyjnej na drodze do bardziej zrównoważonej przyszłości. 8. Koncert Live Aid – za nową koncepcję rozmiarów i modelu filantropii z dużą dawką znanych osobistości. 9. Usługi finansowe M-Pesa świadczone za pośrednictwem telefonu komórkowego – za nowoczesną technologię mobilną, która pozwoliła Kenii wyprzedzić bardziej rozwinięte gospodarki i rozpocząć rewolucję w bankowości. 10. Globalny Bank Nasion na norweskim archipelagu Svalbard – za zabezpieczenie nasion roślin jadalnych z całego świata na wypadek globalnej katastrofy. 11. Platforma Netflix – za udowodnienie, że pojedynczy projekt może zmienić losy spółki, branży i nawyków ludzi z całego świata dotyczących sposobu oglądania treści. 12. Telefon komórkowy DynaTAC 8000x – za skojarzenie telefonów z ludźmi, a nie miejscami. 13. Usługa głosowa Alexa – za umożliwienie korzystania w codziennym życiu z usług wirtualnego asystenta. 14. Dni mody Paris Fashion Week – za zmianę wiejącej nudą imprezy branżowej w globalne wydarzenie, na którym skupiony jest wzrok całego świata. 15. Wieża Burdż Chalifa – za bycie symbolem dywersyfikacji gospodarczej na Bliskim Wschodzie. 16. Park rozrywki Walt Disney World – za ustawienie poprzeczki w zakresie wciągającej rozrywki, a następnie nieustanne jej podnoszenie. 17. Wyszukiwarka Google – za zmianę sposobu, w jaki postrzegamy informacje. 18. Inicjatywa Jeden pas, jedna droga – za realizację największej inwestycji infrastrukturalnej w historii świata – dotychczas 1 814 projektów (a na tym nie koniec!). 19. Kryptowaluta Bitcoin – za umieszczenie kryptowaluty na mapie świata i utworzenie technologii blockchain. 20. Rezonans magnetyczny – za zrewolucjonizowanie medycyny w nieinwazyjny sposób. 21. Seria książek o Harrym Potterze – za to, że czytanie stało się trendy i był to dopiero początek całej magii. 22. Samolot Boeing 747 – za to, że dzięki pierwszemu samolotowi odrzutowemu świat stał się mniejszy. 23. Odtwarzacz muzyki iPod – za bycie gadżetem, który otworzył wrota do świata technologii Apple. 24. Magazyn energii Hornsdale – za pokazanie, jak jeden wielki akumulator może zrewolucjonizować branżę energii odnawialnej. 25. Narodowa Komisja do Zbadania Kwestii Jedności Narodowej (Rwanda) – za wypracowanie drogi do pojednania i powrotu do normalności po bolesnych doświadczeniach. 26. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna – za udowodnienie, że badanie przestrzeni kosmicznej wykracza poza ramy światowej polityki. 27. Rozbudowa Kanału Panamskiego – za poszerzenie i pogłębienie stuletniego szlaku wodnego pod kątem współczesnych potrzeb transportowych. 28. Globalna Inicjatywa Eradykacji Polio – za największy na świecie program w zakresie zdrowia publicznego oraz niemal całkowite wyeliminowanie śmiertelnej choroby. 29. Konsola gier wideo Atari 2600 – za umożliwienie grania w gry wideo we własnym domu. 30. Plan rewitalizacji Strefy Zero – za umożliwienie miastu i narodowi zagojenia się ran, uczczenia pamięci ofiar i podniesienia się po tragedii. 31. Aadhaar Aadhaar – za wykorzystanie danych biometrycznych do zmiany sposobu, w jaki obywatele Indii załatwiają sprawy urzędowe i nie tylko. 32. Farma wiatrowa Vindeby – za dowiedzenie opłacalności morskich farm wiatrowych jako źródeł czystej energii. 33. System szybkiej komunikacji autobusowej w miejscowości Kurytyba – za bycie bodźcem do rozpoczęcia rewolucji transportowej w miastach na całym świecie. 34. System śledzenia przesyłek COSMOS – za zniesienie barier w handlu elektronicznym dzięki opcji śledzenia przesyłek w czasie rzeczywistym umożliwiającej ekspresowe dostawy kurierskie. 35. Projekt edukacyjny w dolinie Swat – za działania na rzecz edukacji i aktywizacji dziewcząt w kraju, w którym organizatorka inicjatywy kiedyś została zaatakowana za chęć skorzystania z tego rodzaju praw. 36. Encyklopedia internetowa Wikipedia – za zgromadzenie wiedzy z całego świata w ramach tworzonej wspólnie, wielojęzycznej encyklopedii internetowej. 37. Seria filmów Star Wars – za zmianę podejścia do efektów specjalnych i spójną koncepcję serii przebojów kinowych, jednocześnie zabierając widzów w podróż do odległej galaktyki. 38. Program ochrony tygrysów – za ratowanie żyjących w naturalnym środowisku dużych kotów zagrożonych wyginięciem. 39. Stacja odsalania Sorek – za łagodzenie skutków niszczycielskiej suszy przy pomocy zrównoważonych rozwiązań. 40. Pierwsze dziecko urodzone w wyniku zapłodnienia in vitro – za współczesny cud medyczny. 41. Usuwanie skutków katastrofy w Czarnobylu – za ograniczenie skutków największej katastrofy nuklearnej w historii świata – i to dwukrotnie. 42. E-Estonia – za działania na rzecz budowania pierwszego na świecie e-państwa. 43. Gra World of Warcraft – za nową jakość w dziedzinie gier wideo. 44. Wielki Zderzacz Hadronów – za umożliwienie niesamowitych odkryć naukowych pomagających fizykom zrozumieć wszechświat. 45. Pociągi szybkobieżne TGV – za superszybki – a jednocześnie bezpieczny – europejski system transportu kolejowego. 46. Usługi edukacyjne Khan Academy – za pokazanie potencjału, jaki drzemie w nauce przez internet. 47. Superkomputer Watson – za wprowadzenie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego do głównego nurtu. 48. Farma fotowoltaiczna na pustyni Tengger – za inwestycję solarną na miarę Wielkiego Muru. 49. Program mleczarski pod nazwą „Operation Flood” – za umożliwienie Indiom stania się największym producentem mleka na świecie i nadanie dynamiki dopiero kształtującej się gospodarce kraju. 50. Gmach opery w Sydney – za pokazanie możliwości architektury w zakresie zmiany wizerunku miasta.
James Nesbitt przedstawia dramatyczne wydarzenia, które wstrząsnęły brytyjską opinią publiczną. Zaprezentowane zostaną najsłynniejsze katastrofy ostatnich 60 lat z uwzględnieniem politycznych czy kulturowych czynników. Do wielu zdarzeń przyczyniły się szereg zaniedbań i ignorowanie przepisów.
Książka, którą musisz przeczytać: Finansowy NinjaWywieranie wpływu na ludzi – teoria i praktyka wg Roberta Cialdiniego17 równań, które zmieniły świat – lektura obowiązkowaPrzed wyjazdem na wakacje nagrałem na swojego Kindla kilka interesujących mnie pozycji. Naiwnie sądziłem, że wypoczynek nad morzem jest tak nudny, że nie zostanie nic innego poza książkami. Okazało się, że nie każde morze to lodowata, nieprzejrzysta woda i ryba w panierce. Miałem doświadczenia związane tylko z Bałtykiem więc teraz z pełnym przekonaniem mogę potwierdzić, że podróże kształcą. Czasem też wpędzają w depresję, gdy wraca się do tego swojego dołka, ale to opowieść na inny wpis, który pewnie nigdy nie powstanie 🙂 W każdym razie miałem czas, aby przeczytać tylko jedną książkę. Wybrałem, jakżeby inaczej, coś związanego z naukami ścisłymi, a ściśle 🙂 z matematyką – „17 równań, które zmieniły świat” Iana Stewarda. Ian Stewart – autor tej perełki Autora tego znałem z napisanej razem z Terry Pratchettem „Nauki świata dysku”. Tamta lektura była bardzo wciągająca, a ta miała bardzo pozytywne recenzje na Internecie, więc był to logiczny wybór. Powiem krótko – nie zawiodłem się, a wręcz przeciwnie. Stwierdzam, że jest to: Najlepsza książka popularnonaukowa związana z matematyką, jaką czytałem, a czytałem ich wiele. Więcej nawet – już w trakcie czytania pierwszych rozdziałów zastanawiałem się – dlaczego w szkole nie ma czegoś takiego jak lektury obowiązkowe z zakresu innych przedmiotów, niż język polski? Ta książka jest numerem jeden na lekturę obowiązkową z matematyki dla najwyższych klas szkoły podstawowej bądź początkowych ogólnokształcącej. Jeżeli kiedykolwiek zastanawiałeś się – „po co mam się tego uczyć, skoro jedyne czego w życiu mi potrzeba to dodawanie i odejmowanie” – to po przeczytaniu będziesz miał odpowiedź. Ja takie pytanie często zadawałem sobie poznając równania różniczkowe, całki czy nawet zwykłe szeregi bądź wielomiany. Lubiłem matematykę, ale nie wiedziałem do czego to wszystko służy – była to dla mnie „sztuka dla sztuki”. Przez kolejne lata i książki po kawałku odkrywałem jak pięknie świat wygląda przez pryzmat fizyki, a co za tym idzie – matematyki. Ta książka jednak zebrała to wszystko w jednym miejscu i w niesamowicie wciągający sposób przedstawiła mi całą historię naszej cywilizacji, od starożytnych Greków i Egipcjan, poprzez średniowiecze, oświecenie aż do czasów współczesnych. Pitagoras, Archimedes, Newton, Euler, Einstein – te wszystkie nazwiska są tutaj wymienione w kontekście prac tych tytanów nauki, ale także anegdot z nimi związanych, a to wszystko spisane jest takim językiem, że człowiek aż nie może się oderwać od książki. Podobno najpiękniejszy wzór matematyczny Jedna z książek, którą musisz przeczytać Jakiś czas temu wymyśliłem sobie, że stworzę cykl wpisów o książkach, które wg mnie każdy powinien przeczytać. Jak wszystkie cykle na moim blogu, nie jest on obszerny i rozpoczynając lekturę „17 równań, które wstrząsnęły światem” w ogóle nie spodziewałem się, że będę mógł go rozszerzyć. A jednak – po zakończeniu książki, otrząśnięciu się i przemyśleniu sprawy uważam, że książkę tę powinien przeczytać w wieku szkolnym każdy człowiek – niezależnie od tego, czy wiąże swoją przyszłość z matematyką i naukami ścisłymi, czy nie. Przeczytanie jej poszerza horyzonty myślowe, zmienia sposób patrzenia na naukę i naukowców, pozwala jeszcze bardziej docenić pracę tych wszystkich matematyków, fizyków itp., o których z taką emfazą wspominają na lekcjach w myśl zasady „Słowacki wielkim poetą był”. Teraz będziesz wiedział, dlaczego Newton czy Euler są uznawani za największe umysły swoich czasów. Po co powstał rachunek różniczkowy. Jak wzory matematyczne wpływają na katastrofy na giełdach finansowych i wiele, wiele innych rzeczy i odtąd już zawsze będziesz patrzył na świat choćby troszkę w taki matematyczny sposób. Ale czy rzeczywiście także Ty? Tak, ja tak uważam. Nawet, jeżeli dawno już skończyłeś edukację nie jest za późno, choć nadal uważam, że mój pomysł z lekturami obowiązkowymi z matematyki, fizyki czy biologii to świetna sprawa i powinieneś był przeczytać ją dawno temu (zakładając, że była wydana :)). W książce jest kilka wzorów. Jest to nadal pozycja popularnonaukowa, ale autor nie odżegnuje się od nich za wszelką cenę – zresztą już sam tytuł sugeruje, że wzory będą :). Wspominam o tym, bo podobno każdy wzór zawarty w książce obniża jej popularność. Dla mnie proporcja zapisów matematycznych do prozy jest świetnie wyważony. Powiem więcej – autor podaje wzory i zachęca do ich prześledzenia, pomagając nam w tym i bardzo często zatrzymywałem się nad jednym z nich i spędzałem ładnych parę minut, przypominając sobie zardzewiałe już wiadomości ze szkoły i czerpiąc satysfakcję ze zrozumienia dlaczego jest to tak, a nie inaczej. Takiej analizy nie trzeba przeprowadzać i stąd moje zdanie, że każdy jest w stanie przeczytać tę książkę. Zapraszam Cię do lektury, naprawdę warto. Jeżeli nie chcesz Ty, to zaproponuj ją komuś znajomemu/bliskiemu – na pewno na tym zyska. Przy okazji mam też prośbę – jeżeli znasz podobne książki, które mogłyby być lekturami obowiązkowymi z przedmiotów innych niż polski, to daj proszę znać.
link do filmu https://mojeden.vxm.pl/aiovg_videos/katastrofy-ktore-zmienily-swiat-wulkan-wiekow-ciemnych/
Chronologiczny przegląd największych katastrof i klęsk ekologicznych na świecie. Homo Sapiens od początku egzystencji na Ziemi przyczynia się do brutalnego ingerowania w świat przyrody. Na świecie nie brakuje przykładów jego bezmyślności, chaosu, bałaganu który za sobą zostawia, klęsk i katastrof ekologicznych dotykających poszczególne regiony, państwa, kontynenty. Katastrofy ekologiczne na świecieOd zagłady całych cywilizacji, poprzez zanieczyszczenie środowiska, wypadki wież wiertniczych i tankowców, katastrofy przemysłowe i jądrowe. Historia rozwoju cywilizacji pokazuje, do czego może doprowadzić nasza megalomania i ignorancja w stosunku do otaczającego nas środowiska naturalnego. Uwaga! Brak tu danej katastrofy ekologicznej? Uważasz, że powinna się znaleźć w poniższym zestawieniu? Pisz na adres wlaczoszczedzanie@ Aktualizacja spisu następuje raz w miesiącu. Czas czytania: 65 minut Liczba: 91 klęsk i katastrof ekologicznych Ostatnia aktualizacja: Spis treściPlejstocenNeolitIX wiekXV wiekXVIII wiekXIX wiekXX wiekXXI wiekDarmowe materiały do pobrania Plejstocen Neandertalczycy pierwsi niszczyli ekosystemy. W Europie znikały lasy Kiedy: 125 tysięcy lat temuGdzie: Europa Archeolodzy z Uniwersytetu w Leiden ustalili, że 125 tys. lat temu neandertalczycy wykarczowali część lasów na terenie dzisiejszych Niemiec. Wykorzystali do tego ogień i narzędzia. zobacz:Neandertalczycy pierwsi niszczyli ekosystemy. W Europie znikały lasy Neolit Upadek europejskich cywilizacji Kiedy: 8-4 tysiące lat temu (epoka kamienia)Gdzie: Europa Wyczerpywanie źródeł zasobów naturalnych i deforestacja doprowadziła do gwałtownego spadku populacji i upadku co najmniej siedmiu europejskich cywilizacji neolitu. zobacz: Wiemy, co przyczyniło się do upadku starożytnych cywilizacji i jak można tego uniknąć IX wiek Upadek cywilizacji Majów Kiedy: IX wiekGdzie: Meksyk i Ameryka Środkowa Przeludnienie, degradacja środowiska, utrata równowagi środowiskowej, oraz seria długotrwałych okresów susz w IX wieku doprowadziła do upadku jednej z największych prekolumbijskich cywilizacji miasta-państwa Majów w Meksyku i Ameryce Środkowej. Wielu naukowców skłania się dzisiaj do teorii że jest to przykład jednej z pierwszych katastrof ekologicznych, która obaliła całą cywilizację. zobacz:Cywilizacja Majów XV wiek Angkor to nazwa stosowana do istniejącego w okresie od 802 do 1432 roku, Imperium Angkoru lub Imperium Khmerskim. Rozrastające się przez kilkaset lat miasto potrzebowało coraz więcej pól, dlatego rolnicy zajmowali nowe tereny, wycinając okoliczne lasy. Niekontrolowane wylesianie doprowadziło do erozji, wyjałowienia gleby, powodzi, klęski głodu, wojen o pożywienie i upadek imperium. zobacz: Upadek państwa Khmerów i największego miasta świata Można powiedzieć, że negatywny wpływ współczesnego człowieka na środowisko rozpoczął się w roku 1492, kiedy to Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę. Przybycie Europejczyków do Ameryki w 1492 roku i następujący po tym wzmożony rozwój międzynarodowego handlu spowodował przenoszenie między kontynentami mnóstwa gatunków, co dało początek globalnej reorganizacji życia na Ziemi. zobacz: Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba XVIII wiek Wyspa Wielkanocna to przykład katastrofy ekologicznej, gdzie eksploatacja ograniczonych zasobów nieodnawialnych, oraz odnawialnych przyczyniła się do zniszczenia ekosystemy wyspy. Do upadku Rapa Nui doprowadzili sami mieszkańcy, nadmiernie eksploatując środowisko naturalne, doszczętnie wycinając rosnące na wyspie lasy. Pozbawiona lasów ziemia uległa wyjałowieniu i erozji. Bezpowrotnie wyginęły rośliny i zwierzęta, zabrakło jedzenia. zobacz: Wyspa Wielkanocna – zniszczenie ekosystemy wyspy Najbardziej poważne problemy dla środowiska i związane z tym katastrofy ekologiczne, rozpoczęły się z nastaniem epoki industrializacji. Pod koniec XVIII wieku doszło do intensywnego rozwoju przemysłu, motoryzacji, handlu oraz masowej produkcji towarów. Przekształcenie się manufaktur w coraz większe fabryki, wytwarzające coraz więcej zanieczyszczeń, nie obeszło się bez echa dla Ziemi. zobacz: Początek rewolucji przemysłowej XIX wiek Wielki Głód (Great Hunger) – klęska głodu spowodowana przez przywleczoną ze Stanów Zjednoczonych chorobę ziemniaka Kiedy: 1845-1849Gdzie: Irlandia W 1845 roku przywleczona do Irlandii ze Stanów Zjednoczonych choroba ziemniaków (zaraza ziemniaka) zniszczyła zbiory i doprowadziła do załamaniem się ekosystemu rolniczego. Prawie całkowita zależność ludności irlandzkiej od tej wysokowydajnej rośliny doprowadziła do śmierci głodowej 1,5 mln osób z 8 milionowej populacji. zobacz:Great Famine Wielki Smród (Great Stink) to katastrofa ekologiczna, która miała miejsce od czerwca do sierpnia 1858 roku. Jej bezpośrednią przyczyną były utrzymujące się przez długi czas wyjątkowo wysokie temperatury, które doprowadziły do spadku poziomu wody w Tamizie i odsłonięcia zalegających w niej nieczystości pochodzących z nieefektywnego miejskiego systemu kanalizacyjnego. Ścieki zaczęły się pod wpływem gorąca rozkładać i wydzielać ostry, nieprzyjemny zapach. zobacz: Wielki Smród w Londynie XX wiek Katastrofa żaglowca Thomas W. Lawson transportującego ropę naftową Kiedy: Morze Celtyckie, południowa Anglia Pierwszy tankowiec poszedł na dno, zanim jeszcze powstała taka kategoria statków. Wątpliwy ten zaszczyt przypadł żaglowcowi Thomas W. Lawson. Żaglowiec Thomasa Williama Lawsona został zbudowany w 1901 roku. Statek skonstruowano z myślą o transporcie węgla i był jedną z ostatnich prób (nieudanych) utrzymania żaglowców jako głównego środka transportu morskiego. W 1906 roku stocznia Newport News Shipbuilding & Drydock Co. przystosowała żaglowiec do roli zbiornikowca dla Sun Oil Co., o ładowność 7 400 ton (ok. 60 tys. baryłek ropy) 19 listopada 1907 roku „Thomas W. Lawson” ruszył w swój ostatni rejs z Filadelfii do Londynu z ładunkiem 58 300 baryłek ropy naftowej. 13 grudnia w trakcie sztormu na Morzu Celtyckim starał się stanąć na kotwicy, jednak w nocy łańcuch kotwiczny pękł, zostawiając statek na łasce morza. Około godziny 1:15, po złamaniu wszystkich masztów, żaglowiec zatonął niedaleko wysp Scilly (południowa Anglia). W trakcie tego rejsu na statku przebywało 18 osób załogi oraz pilot. Z katastrofy ocalał jedynie kapitan George Dow i mechanik Edward Rowe, którzy jako pierwsi opuścili statek. Cały ładunek ropy wylał się do morza. Nieznany jest stopień szkód, jakie spowodowała katastrofa Thomasa W. Lawsona. zobacz:Thomas W. LawsonThomas W. Lawson (ship) Lakeview Gusher – największy przypadkowy wyciek ropy w historii Kiedy: Kalifornia, Stany Zjednoczone Lakeview Oil Company rozpoczęło wiercenie odwiertu nieopodal miejscowości Lakeview Gusher 1 stycznia 1909 roku. Początkowo znaleziono tylko gaz ziemny. Kiedy 15 marca 1910 roku wiercenie osiągnęło głębokość 740 metrów ropa pod ogromnym ciśnieniem przebiła się przez obudowę odwiertu i wystrzeliła na wiele metrów ponad wieżę wiertniczą. Podejmowano wiele prób ograniczenia i likwidacji wycieku. Ropa jednak płynęła na powierzchnię nieprzerwanie przez 18 miesięcy. Szacuje się, że wyciek ten liczył 1 100 tysięcy ton ropy zanim został opanowany we wrześniu 1911 roku. zobacz:Lakeview Gusher Dust Bowl to okres (lata 1931–1938) zwany również jako Brudne Lata Trzydzieste (Dirty Thirties), w którym dziewiętnaście stanów na obszarze Wielkich Równin w Stanach Zjednoczonych zostało dotkniętych katastrofą ekologiczną spowodowaną wieloletnią suszą, intensywną eksploatacją rolniczą gruntów i silną erozją gleby. zobacz: Dust Bowl – intensywna eksploatacja rolniczych gruntów Podczas prowadzenia wojen, kategoria taka jak katastrofa ekologiczna schodzi na dalszy plan. Posługując się przykładem Morza Bałtyckiego, można zauważyć, jak wielkie szkody wyrządzono wskutek II wojny światowej również naturze. Po wkroczeniu wojsk alianckich i radzieckich na teren Niemiec odkryte zostały duże ilości broni chemicznej. Na mocy konferencji poczdamskiej znalezioną broń postanowiono zatopić w Morzu Bałtyckim. zobacz: Zanieczyszczenie Morza Bałtyckiego bronią chemiczną i wrakami statków Atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki Kiedy: 06, Hiroszima, Nagasaki, Japonia Atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki – jedyne w historii dwa przypadki użycia broni atomowej do działań zbrojnych. Ataków dokonały Stany Zjednoczone na Japonię w 1945 roku: 6 sierpnia o godzinie 8:15 w Hiroszimie oraz 9 sierpnia o godzinie 11:02 w Nagasaki. zobacz:Atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki Bikini to atol w archipelagu Wysp Marshalla w łańcuchu Ralik Chain. Pomiędzy latami 1946–1958 atol był miejscem prowadzenia przez Stany Zjednoczone 23 prób z bronią jądrową, w tym detonacji największej amerykańskiej bomby wodorowej pod kryptonimem Castle Bravo, która doprowadziła do największej katastrofy ekologicznej wywołanej próbnym wybuchem jądrowym na świecie. zobacz: Katastrofa ekologiczna wywołana próbnym wybuchem jądrowym na świecie zobacz również:To był raj. Amerykanie zamienili go w atomowy Amerykanie słono zapłacą za sprzątanie swojego Czarnobyla. Prace potrwają nawet do 2102 Naukowcy odkryli pozostałości po wybuchu bomby atomowej w organizmach żyjących w Rowie Mariańskim Jedną z pierwszych katastrof ekologicznych wywołanych działalnością przemysłową człowieka był smog, który ogarnął Londyn. W ciągu pierwszych ośmiu dni toksyczna mgła zabiła cztery tysiące osób, a w ciągu następnych tygodni kolejne osiem tysięcy. zobacz: Wielki Smog Londyński zobacz również: 66 lat temu Londyn spowiła „mgła”. Zmarło 12 tysięcy ludzi. Czy tragedia czegoś nas nauczyła? Zabójcza mgła. Wielki smog londyński w 1952 r. zabił tysiące ludzi. Dziś mamy blokady wyżowe Jezioro Aralskie zwane Morzem Aralskim ze względu na olbrzymią powierzchnię (68500 km kw.) to bezodpływowe, słone jezioro w Kazachstanie i Uzbekistanie, które zanikło w skutek działalności człowieka, doprowadzając do jednej z największych katastrof ekologicznych w historii ludzkości. Zmiany mezoklimatyczne, degeneracja ekosystemów delt rzecznych, wzrost liczby burz piaskowych i solno-pyłowych, wyniszczenie przemysłu rybackiego, skrócenie okresu wegetacyjnego oraz spadek produktywności pól. zobacz: Zanik Jeziora (Morza) Aralskiego zobacz również: Największa katastrofa ekologiczna w historii. Jezioro większe od Litwy zniknęło z powierzchni Jezioro Aralskie: dlaczego zniknęło? Jedna z największych katastrof ekologicznych w W ciągu 50 lat jezioro wielkości Litwy całkowicie wyschło. To wina działalności Jezioro Aralskie – największa katastrofa ekologiczna spowodowana przez człowieka Katastrofa Kysztymska Kiedy; Majak, Rosja Wypadek jądrowy mający miejsce w jednym z największych zakładów jądrowych ZSRR, zlokalizowanym około 150 kilometrów na południowy wschód od Jekaterynburga w pobliżu miasta Kasli i 72 kilometry na północny zachód od Czelabińska. Zdarzenie jądrowe, najpoważniejsze w historii ZSRR aż do katastrofy w Czarnobylu, skategoryzowano według międzynarodowej skali zdarzeń jądrowych jako poważną awarię 6 w skali od 0 do 7. zobacz:Katastrofa Kysztymska Kampania Walki z Czterema Plagami Kiedy: 1958-1962Gdzie: Chiny, Azja Kampania Walki z Czterema Plagami była przyczyną największej klęski głodu, jaka nawiedziła Chiny w XX wieku, doprowadzając do śmierci nawet 45 milionów ludzi. W ramach kampanii władze Chińskiej Republiki Ludowej zachęcały ludzi, by tępili komary, muchy, wróble i szczury. Do klęski głodu przyczyniło się masowe tępienie wróbli, obwinianych o zjadanie ziarna. Ptaki masowo zabijano lub odstraszano tak długo, aż padały z wyczerpania. Tępione wróble szukały schronienia na terenie ambasady PRL w Pekinie. Polacy odmówili Chińczykom wejścia na teren placówki. Została więc ona otoczona tłumem, który walił w bębny i powiewał kolorowymi szmatami strasząc ptaki. Po dwóch dniach personel placówki szuflami usuwał martwe wróble z ziemi. Wytępienie ptaków doprowadziło do zaburzenia równowagi ekologicznej i pojawienia się olbrzymiej liczby szarańczy, która pożerała plony. Akcję zabijania ptaków odwołano, a Chiny musiały importować z ZSRR 250 000 wróbli, by uzupełnić zdziesiątkowaną populację. zobacz:Kampania walki z czterema plagami Dewastacja lasu deszczowego i zanieczyszczenie ropą wód gruntowych Kiedy: lata Ekwador, Ameryka Południowa Wycinanie ekwadorskiej dżungli zaczęło się w latach 60. ubiegłego stulecia, kiedy na jej północnych terenach odkryto zasoby ropy. Przez blisko 30 lat jej eksploatacją zajmowała się głównie amerykańska firma Texaco, zakupiona później przez Chevron. Doprowadziło to do zanieczyszczenia ropą wód gruntowych i całkowitej niemalże dewastacji lasu deszczowego w tej części ekwadorskiej Amazonii. Działalność wydobywcza korporacji Chevron-Texaco spowodowała katastrofę ekologiczną określaną mianem Czarnobylu lasu deszczowego. Aktywiści na rzecz środowiska twierdzą, że do rzek wylano 60 miliardów litrów toksycznej wody. Wyginęły całe plemiona. Ci, którzy wciąż tam mieszkają, cierpią. Ostatnie dane mówią o wzroście zachorowalności na raka. To samo stało się z fauną i florą, zaczęły wymierać całe gatunki. Spór Chevronu z Ekwadorem toczy się w międzynarodowych sądach od ponad 20 lat. Katastrofalna susza i pustynnienie znacznych obszarów Kiedy: lata 60 i Afryka Subsaharyjska Afryka Subsaharyjska, nazywana też Czarną Afryką to nazwa stosowana dla określenia części Afryki położonej na południe od Sahary. Mieszkańcami Afryki Subsaharyjskiej jest w większości ludność czarnoskóra. zobacz:Afryka Subsaharyjska Używanie tęczowych herbicydów jako broni chemicznej podczas wojny w Wietnamie Kiedy: 1961-1971Gdzie: Wietnam, Laos , Kambodża Tęczowe herbicydy to grupa chemikaliów należących do herbicydów i defoliantów używanych jako broń chemiczna podczas działań wojennych przeprowadzonych przez Armię Stanów Zjednoczonych w celu zniszczenia roślinności dżungli oraz pól uprawnych. Ich użycie w Wietnamie, a w szczególności środka Agent Orange zanieczyszczonego dioksynami miało tragiczny wpływ na zdrowie ludzi wystawionych na ich działanie (deformacje płodu, zniekształcenia twarzy u dzieci, podatność na choroby nowotworowe, niedorozwój). zobacz:Tęczowe herbicydyRainbow HerbicidesAgent Nowotwory, martwe płody, deformacje. Pokolenia naznaczone Agent Orange Wypadek tankowca Torrey Canyon u wybrzeży Normandii Kiedy: Normandia, Europa 18 marca 1967, na skutek błędu nawigacyjnego kapitana, płynący pod tanią banderą liberyjską wypełniony ropą tankowiec uderzył o podwodne skały Seven Stones, między wyspami Scilly a wybrzeżem Kornwalii. Zdarzenie to stało się pierwszą i największą na wodach Europy katastrofą ekologiczną. Po nieudanych próbach ściągnięcia statku ze skał, zdecydowano się zbombardować go i podpalić napalmem wyciekającą ropę. Pomimo tego ropa dotarła do wybrzeży Kornwalii i Normandii, powodując wieloletnie zanieczyszczenie plaż. zobacz: Torrey Canyon oil spill: The day the sea turned Zatonięcie tankowca Torrey Torrey Canyon: The world’s first major oil tanker Torrey Canyon. Pierwsza wielka katastrofa ekologiczna na morzu Wyciek ropy z platformy wiertniczej w okolicach miasta Santa Barbara Kiedy: Santa Barbara, Kalifornia, Stany Zjednoczone Wyciek ropy miał miejsce w styczniu i lutym 1969 roku w pobliżu miasta Santa Barbara w Kalifornii. Źródłem wycieku był wybuch w dniu 28 stycznia 1969 roku, 10 km od wybrzeża na platformie A Oil Union w przybrzeżnym polu naftowym Dos Cuadras . W czasie dziesięciu dni, rozlało się od 80 – 100 tys. baryłek ropy naftowej zanieczyszczając plaże Santa, wybrzeże od Goleta do Ventura, a także północne brzegi czterech Wysp Normandzkich. Wyciek miał znaczący wpływ na życie morskie, zabijając około 3500 ptaków morskich, a także delfiny, foki, słonie i lwy morskie. Publiczne oburzenie wywołane wyciekami, zaowocowało powstaniem wielu aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska w ciągu najbliższych kilku lat, które stanowią ramy prawne i regulacyjne dla nowoczesnego ruchu ekologicznego w Stanach Zjednoczonych. zobacz: 1969 Santa Barbara oil spill Pożar rzeki Cuyahoga Kiedy: Ohio, Stany Zjednoczone Rzeka Cuyahoga to rzeka w Stanach Zjednoczonych, położona w północno-wschodnim Ohio, która przecina miasto Cleveland i wpływa do jeziora Erie. Gdy Cleveland stało się ważnym ośrodkiem produkcyjnym, rzeka została mocno dotknięta zanieczyszczeniami przemysłowymi, do tego stopnia, że zapaliła się co najmniej 13 razy. Najsłynniejszy pożar rzeki wybuchł 22 czerwca 1969 roku, przyczyniając się do pobudzenia amerykańskiego ruchu ekologicznego. Od tego czasu rzeka była intensywnie oczyszczana dzięki wysiłkom władz miasta Cleveland i Agencji Ochrony Środowiska Ohio (OEPA). W 2019 roku stowarzyszenie ochrony rzeki American Rivers nazwało Cuyahoga Rzeką Roku na cześć 50 lat odrodzenia środowiska. zobacz:Cuyahoga RiverCuyahoga River How a burning river helped create the clean water The Cuyahoga River Caught Fire at Least a Dozen Times, but No One Cared Until 1969 Katastrofa w Love Canal Kiedy: lata Love Canal, stan Nowy Jork, Stany Zjednoczone Love Canal to dzielnica w Niagara Falls w stanie Nowy Jork, Stany Zjednoczone, niesławna ze względu na lokalizację wysypiska śmieci o powierzchni 0,28 km2 (0,11 ²), które stało się miejscem ogromnej katastrofy ekologicznej w latach 70. XX wieku . Dziesięciolecia wyrzucania toksycznych chemikaliów szkodziły zdrowiu setek mieszkańców. Teren był porządkowany w ciągu 21 lat w ramach operacji Superfund . zobacz:Love CanalKatastrofa w Love Canal Katastrofa przemysłowa w Seveso Kiedy: Seveso, Włochy, Europa W wyniku wybuchu w fabryce chemicznej w Seveso we Włoszech do środowiska dostał się związek z grupy dioksyn zwany odtąd „trucizną z Seveso”. Około 1500 ha gęsto zaludnionego obszaru zostało skażone, około 700 mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku zatrucia, wiele zwierząt zginęło, wielkie obszary zostały na wiele lat skażone i wyłączone z gospodarki rolnej. zobacz:Katastrofa w Seveso 16 marca 1978 supertankowiec MT Amoco Cadiz uderzył w skały u wybrzeży francuskiej Bretanii. Wyciekło z niego ponad 230 tys. ton ropy i zostało skażone 300 km wybrzeża. Na okolicznych wyspach żyły rzadko spotykane gatunki zwierząt maskonury atlantyckie, a także ryby, skorupiaki, kraby i inne morskie stworzenia. Wyciek ropy zabił znaczą część z nich. Pomimo ogromnego wysiłku ochotników, zginęły dziesiątki tysięcy ptaków pokrytych oleistą cieczą. zobacz: Zatonięcie tankowca Amoco Cadiz Wypadek w elektrowni jądrowej Three Mile Island Kiedy: Three Mile Island. Stany Zjednoczona Wypadek jądrowy, który wydarzył się 28 marca 1979 roku, kiedy to nastąpiło częściowe stopienie rdzenia w drugim reaktorze (TMI-2) elektrowni jądrowej Three Mile Island, na wyspie o tej samej nazwie. Przypadek ten opisywany jest jako najpoważniejszy wypadek w Stanach Zjednoczonych w historii komercyjnych reaktorów jądrowych. Jest to też najpoważniejszy wypadek w historii, jakiemu uległ reaktor typu PWR. zobacz:Wypadek w elektrowni jądrowej Three Mile Island Zderzenie dwóch tankowców Atlantic Empress i Aegean Captain Kiedy: Morze Karaibskie 19 kwietnia 1979 roku na Morzu Karaibskim 20 mil morskich od wybrzeży Tobago tankowiec Atlantic Empress zderzył się z innym tankowcem Aegean Captain. Oba statki były w pełni załadowane ładunkiem. Według zeznań świadków tankowce zarejestrowały wzajemną obecność 500 metrów przed zderzeniem. Kapitan statku Aegean Captain, w ostatniej chwili nieznacznie zmienił kurs, ratując jednostkę i zapobiegając poważniejszej katastrofie. Na Atlantic Empress wybuchł pożar. Zginęło w nim 26 członków załogi, a tankowiec wypalał się, otoczony plamą ropy, przez kolejne dwa tygodnie. Do morza dostało się 287 tys. ton paliwa (2,1 mln baryłek ropy). Na skutek prądów morskich oleista plama wraz ze statkiem zdryfowała w głąb Atlantyku. Statek ostatecznie zatonął powodując jednak ogromne szkody wśród organizmów wodnych. Wyciek ropy naftowej z odwiertu Ixtoc 1 Kiedy: Zatoka Meksykańska 3 czerwca 1979 roku w Zatoce Meksykańskiej doszło do jednego z największych wycieków ropy. Opanowanie wycieku zajęło ponad dziewięć miesięcy. Z odwiertu Ixtoc 1, znajdującego się 1000 km. od wybrzeży Teksasu, wyciekło około ok. 480 tys. ton ropy (ponad 334 mln baryłek ropy – dziennie ponad 10 tys. baryłek). Próby zatrzymania plamy oleju nie powiodły się, ponieważ wiatr ciągle się zmieniał. Ropa zanieczyściła wybrzeże dwa miesiące po wybuchu. zobacz:Ixtoc I oil spill Katastrofa tankowca MT Independena Kiedy: Cieśnina Bosfor MT Independența był rumuńskim tankowcem przewożącym ropę naftową. 15 listopada 1979 przy południowym wejściu do Bosforu w Turcji, zderzyła się z greckim frachtowcem i eksplodował. Prawie wszyscy członkowie załogi tankowca zginęli. Wrak Independența płonął tygodniami, powodując znaczne zanieczyszczenie powietrza w Stambule i okolicach. Powierzchnia morza, zabudowane wybrzeża i plaże Morza Marmara i Cieśniny Stambułskiej pokryła oleista plama ropy. Oszacowano, że spaliło się 30 tys. ton ropy naftowej, a pozostałe 64 tys. ton wylało się do morza. Ze względu na szybkie parowanie lekkich składników, ropa naftowa szybko opadła na dno morskie, na obszarze o średnicy około 5,5 km. zobacz: The Death Of MT IndependentaINDEPENDENTA, Bosphorus, Turkey, 1979InstanlookMT Independența Zanik Jeziora Czad Kiedy: 1980Gdzie: Środkowa Afryka Jezioro Czad to położone w Kotlinie Czadu (na pograniczu Czadu, Nigerii, Nigru i Kamerunu) jezioro bezodpływowe. Wskutek zmian klimatycznych i w wyniku działalności człowieka jezioro zanika – powierzchnia akwenu wynosi mniej niż 2 tys. km², podczas gdy w 1973 roku wynosiła 25 tys. km². zobacz:Czad (jezioro)16, Afryka: Gigantyczne jezioro zniknie z powierzchni Ziemi do 2050 roku Wyciek ropy z pola naftowego Nowruz Kiedy: Zatoka Perska, Iran Pole naftowe Nowruz w Zatoce Perskiej w Iranie było miejscem kilku wycieków ropy w 1983 roku. Pierwszym z wycieków był spowodowany uderzeniem tankowca w platformę wiertniczą 10 lutego 1983 roku. Pochyliła się ona o około 45 stopni. Eksperci szacują, że dziennie wyciekało około 1,5 tys. baryłek ropy. Dodatkowo w marcu 1983 roku platforma została zaatakowana przez irackie helikoptery, co spowodowało zapalenie się paliwa. Wojna iracko-irańska uniemożliwiła technikom zlikwidowanie wycieku aż do 18 września 1983 roku. Jedenaście osób zginęło podczas akcji czopowania odwiertu.. Osobny wyciek miał miejsce, gdy irackie helikoptery zaatakowały inną, pobliską platformę, również w marcu 1983 roku. Odwiert został zaczopowany w maju 1985 roku. Podczas akcji zginęło dziewięć osób. W wyniku tego incydentu wylało się ok. 733 tys. baryłek (100 000 ton ) ropy. W sumie w wyniku dwóch powyższych katastrof do morza wydostało się około 260 tys. ton ropy (1,9 mln baryłek). zobacz:Nowruz oil field Zatonięcie tankowca Castillo de Bellver Kiedy: Wybrzeże Południowej Afryki 6 sierpnia 1983 roku tankowiec Castillo de Bellver płynący z Zatoki Perskiej do Hiszpanii, ok. 80 km od Table Bay w Południowej Afryce, eksplodował i zaczął się palić. Załoga opuściła statek, który zaczął dryfować, a następnie pękł na dwie części . Około 50-60 tys. ton lekkiej ropy wylało się do morza, tworząc płonąca plama oleju o długości 32 km i szerokości 4,8 km. Rufa statku wywróciła się i zatonęła 7 sierpnia 36 km od wybrzeża. Część dziobowa została odholowana od wybrzeża i zatopiona przy użyciu materiałów wybuchowych. Podczas incydentu do morza dostało się łącznie 286 tys. ton ropy (1,87 miliona baryłek ropy naftowej). Tankowiec płynął przez obszar w którym żyje wiele ptaków morskich i gdzie znajdują się ważne łowiska ryb. Na szczęście wiatr oddalił plamę w głąb morza, zapobiegając katastrofie ekologicznej na wybrzeżu. zobacz:Castillo de Bellver oil spill W nocy z 2 na 3 grudnia z fabryki pestycydów firmy Union Carbide w indyjskim Bohpalu uwolniło się 40 ton trującego gazu izocjanku metylu. Toksyczny gaz zabił 1762 osoby, a do 1994 roku zmarło łącznie 6954 ludzi. Około 200 tys. osób zostało ciężko poszkodowanych, dotkniętych paraliżem, uszkodzeniami płuc, oczu, naczyń, serca, układu odpornościowego. zobacz: Wyciek toksycznego gazu izocyjanku metylu z fabryki w Bhopalu Katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej to jedna z największa katastrof w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof ekologicznych i przemysłowych XX wieku. Wybuch i pożar czwartego bloku reaktora spowodowała przedostanie się do atmosfery dużej ilości substancji radioaktywnych. Powstała radioaktywna chmura, która okryła niemal całą Europę, co miało niekorzystny wpływ na ludzi i środowisko naturalne. zobacz: Wybuch reaktora jądrowego w elektrowni atomowej w Czarnobylu zobacz również: Skażenie w Czarnobylu było gigantyczne. Podobnie jak skala Wybuch w Czarnobylu. Katastrofa nie tylko Ukraina. Co dalej z Czarnobylem? 35 lat od wybuchu reaktora władze chcą „nowej narracji” dla Czarnobyl – mija 35 lat od katastrofy. Zaczęło się o godzinie 1:23. „Nie wiedzieliśmy, że to reaktor” Atomowe słoneczniki, czyli dlaczego sadzi się te kwiaty po katastrofach nuklearnychSowiecki człowiek szedł tam gdzie psuł się niemiecki robot. Potem był niepotrzebny Katastrofa zbiornikowca Exxon Valdez, do której doszło u wybrzeży Alaski w pobliżu Zatoki Księcia Williama, na dziesięciolecia stała się symbolem zniszczeń, jakie może spowodować wielki wyciek ropy. 24 marca 1989 roku tankowiec Exxon Valdez wypływa z portu z ładunkiem około 1 mln baryłek ropy. Krótko po wyjściu w morze uderza on w skały. Z uszkodzonego tankowca wycieka około 41 tys. ton ropy naftowej (270 tys. baryłek). Powstała plama ropy rozciągała się wzdłuż 2000 km linii brzegowej i dotknęła 28 000 km2 oceanu. Szacuje się, że w wyniku wycieku zginęło ok. 250 000 ptaków morskich, 2800 wydr morskich, 300 fok, 250 orłów i około 22 wielorybów oraz miliardy jajeczek łososi i śledzi. zobacz: Katastrofa tankowca MT Exxon Valdez u wybrzeży Alaski zobacz również: Ćwierć wieku od katastrofy, która zmieniła przemysły stoczniowy i naftowy Doszło do niego w wyniku działań podjętych przez wojska irackie, które by powstrzymać ofensywę armii sprzysiężonych (pod dowództwem Stanów Zjednoczonych) od strony Kuwejtu otwarła wiertnie, ropociągi i wylała ropę z tankowców Przyczyną katastrofy była wojna tocząca się w 1991 roku. W trakcie lądowania amerykańskiej marynarki wojennej w kuwejckim terminalu Sea Island w trakcie pierwszej wojny w Zatoce w 1991 roku siły irackie okręciły zawory i wypuściły do Zatoki Perskiej zawartość tankowców 10,3 mln baryłek ropy. Dodatkowo armia iracka wycofując się z Kuwejtu z premedytacją podpalała tereny roponośne, doprowadzając do katastrofy ekologicznej na niespotykaną skalę. Skutkiem było dostanie się do wód Zatoki Perskiej 240 mln baryłek, czyli ponad 38 mld litrów ropy naftowej. Skażonych zostało ok. 550 km terenów przybrzeżnych. Warstwa oleju pokrywała morze i wpłynęła na cały morski ekosystem. Ropa zanieczyściła wodę, żywe organizmy, tereny przybrzeżne, lasy mangrowe, bagna. Czarne złoto zabiło co najmniej 30 000 ptaków morskich oraz dużą liczbę ryb. Jedna czwarta pustyni Kuwejtu została zalana ropą. zobacz: Podpalenie szybów ropy naftowej w Zatoce Perskiej Zatonięcie tankowca ABT Summer Kiedy: 1500 km od wubrzeża Angoli Liberyjski supertankowiec ABT Summer eksplodował w maju 1991 roku około 1500 km od wybrzeża Angoli. Katastrofa miała miejsce na trasie z Iranu do Rotterdamu. W wyniku wypadku rozlało się ok. 305 tys. ton ropy (1,92 mln baryłek ropy), co spowodowało wytworzenie się plamy o długości 34 km. Zginęło 5 członków załogi. Po trzech dniach pożaru statek zatonął. Z ekologicznego punktu widzenia ta katastrofa nie była bardzo poważna, ponieważ miała miejsce daleko od wybrzeża. zobacz: ABT Summer Wyciek ropy naftowej z tankowca MT Haven Kiedy: 1991Gdzie: Genui, Włochy 11 kwietnia 1991 roku MT Haven rozładowywał 230 tys. ton surowej ropy naftowej na pływającą platformę Multego, siedem mil od wybrzeży Genui we Włoszech. Po przeładowaniu 80 tys. ton statek odłączył się od platformy i w rutynowej operacji wewnątrz pokładowej, przepompowywał ładunek ropy z dwóch bocznych zbiorników ładunkowych do zbiornika centralnego. Podczas przepompowywania ropy wewnątrz statku doszło do eksplozji. W jej wyniku zginęło pięciu marynarzy, a ogień zaczął ogarniać cały statek. Wreszcie po kilku mniejszych eksplozjach kadłub tankowca został rozerwany a do morza wyciekło około 40 tysięcy ton ropy. Włoskie władze zaangażowały znaczne siły do gaszenia palącego się wraku i ustawienia barier pływających, które uniemożliwiały rozlanie się ładunku na większe obszary. W kolejnych dniach kadłub został przeholowany bliżej brzegu, tak aby ograniczyć ewentualne skutki rozlewu ropy na całe wybrzeże. 14 kwietnia tankowiec zatonął, a jego ładunek sprzątano z włoskich plaż jeszcze przez kolejne 12 lat. zobacz:MT Haven Wyciek ropy w Dolinie Fregańskiej w Uzbekistanie Kiedy: Kotlina Fregańska, Uzbekistan Katastrofa miała miejsce 2 marca 1992 roku, w Dolinie Fergańskiej w Uzbekistanie. W jej wyniku wyciekło ponad 2 mln baryłek surowca. Wyciek ropy był największym wyciekiem w historii Azji i największym wyciekiem w historii wycieków śródlądowych. zobacz:Mingbulak oil spill Zatonięcie tankowca MT Braer Kiedy: Wyspy Szetlandzkie 5 stycznia 1993 roku płynący z Bergen w Norwegii do Quebec w Kanadzie tankowiec MV Braer, w okolicach Wysp Szetlandzkich stracił moc silnika. Statek następnie zdryfował na skały, gdzie uległ rozbiciu. Do morza wylało się ok. 88 tysięcy ton surowej norweskiej ropy. zobacz:MV BraerMT BRAER Pożar platformy wiertniczej Piper Alpha Kiedy: Morze Północne Piper Alpha – nieistniejąca platforma wiertnicza usytuowana na Morzu Północnym na polu naftowym Piper, ok. 170 km na północny wschód od Aberdeen w Szkocji. Pożar zniszczył platformę Piper Alpha 6 lipca 1988 roku. Z 226 osób przebywających wtedy na platformie, 165 osób poniosło śmierć. Przeżyło 61 osób. Bilans ofiar zwiększył się o 2 osoby należące do załogi jednej z łodzi ratowniczych, którą objął pożar. Był to jeden z najpoważniejszy w historii wypadek na platformie wiertniczej. zobacz:Pożar platformy wiertniczej Piper AlphaPiper Alpha Katastrofa tankowca Odyssey Kiedy: Kanada Gdy tankowiec Odyssey znajdował się ok. 1300 km od wybrzeża kanadyjskiej prowincji Nowa Szkocja, na pokładzie doszło do eksplozji, która spowodowała, że statek rozpadł się na dwie części i zaczął tonąć. Na jego części rufowej wybuchł pożar, powodując zapalenie się oleju na pokładzie. Wylało się z niego do oceanu ok 132 tys. ton ropy. Wyciek prawdopodobnie miał znaczący wpływ na kryl na tym obszarze, a za jego pośrednictwem, mógł mieć wpływ na zwierzęta znajdujące się na wyższych szczeblach łańcucha pokarmowego. zobacz:Odyssey (tanker) Pożary lasów w Indonezji Kiedy: 1998Gdzie: Indonezja Głównymi przyczynami powstania rozległych i długotrwałych pożarów lasów na Sumatrze i Borneo było wypalanie lasów pod plantacje plamy olejowej, oraz naturalne, cykliczne zjawisko El Nino. 12 grudnia 1998 roku maltański tankowiec Erika, płynący z Francji do Włoch złamał się na dwie części. Do oceanu wydostała się połowa z 30 tysięcy ton mazutu przewożonego przez tankowiec. Katastrofa ekologiczna u wybrzeży Bretanii miała znaczenie nie tylko dla wybrzeży francuskich, ale dla całej europejskiej przyrody. Silne wiatry i grudniowe sztormy przyczyniały się do rozprzestrzeniania mazutu na rozległe powierzchnie. Ostatecznie zanieczyszczone zostało 500 km francuskiego wybrzeża. zobacz: Wyciek mazutu z tankowca Erika u wybrzeży Bretanii zobacz również:MV Erika XXI wiek W listopadzie 2002 roku w wyniku sztormu u wybrzeży Hiszpanii tankowiec MT Prestige uległ poważnemu uszkodzeniu. Jeszcze przed zatonięciem ze statku wydostało się 5 tys. ton oleju tworząc olbrzymią plamę, którą wiatry i prądy morskie zepchnęły w kierunku hiszpańskiej Galicji. 16 listopada olej dostał się na wybrzeże co spowodowało ogromne szkody w środowisku naturalnym. zobacz: Katastrofa tankowca Prestige u wybrzeży Galicji zobacz również:MT PrestigePrestige oil spill Huragan Katarina Kiedy: Stany Zjednoczone Jeden z trzydziestu najbardziej morderczych huraganów, jakie kiedykolwiek nawiedziły USA. Wśród zarejestrowanych atlantyckich cyklonów był to szósty pod względem siły wiatru. Zalane zostało 80% miasta. W wyniku huraganu zginęło 1836 osób, a 705 zostało uznane za zaginione. Na skutek uderzenia Huraganu Katrina w południowe stany do gleby i wód przedostało się około 30 milionów litrów ropy naftowej. Jeszcze więcej ropy wyciekło do środowiska naturalnego podczas Huraganu Sandy na wschodnim wybrzeżu USA, aż 42 miliardy litrów. zobacz:Huragan KatrinaHurricane Katrina Pożar w Torres del Paine Kiedy: 2005Gdzie: Torres del Paine, Patagonia, Chile Pożar w wyniku którego spłonęło ponad 15 tys. ha lasów, uznanych przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery. Zginęło wiele gatunków roślin i zwierząt. Ekolodzy szacują, że lasy powrócą do stanu sprzed pożaru za 150 lat. zobacz:Torres del PaineTorres del Paine National Park Wyciek ropy w zatoce Moreton Kiedy: Australia W zatoce Moreton koło Brisbane, znanej z występowania delfinów, utworzyła się plama ropy kilkukilometrowej długości. Stężenie toksycznych substancji było niebezpieczne nie tylko dla dzikich zwierząt, raf koralowych, ryb, ale i ludzi. Podjęto wówczas akcje ratowania zwierząt pelikanów i żółwi z dotkniętych katastrofą terenów. zobacz:Wyciek ropy w południowym Queensland2009 southeast Queensland oil spill Wielkie pożary lasów w Rosji Kiedy: Rosja Pożary lasów w Rosji zostały wywołane suszą, które nawiedziły obszar Rosji od końca lipca do początku września 2010. W żywiole zginęły 54 osoby, wiele zostało poszkodowanych. Ogień strawił ponad 2000 budynków. W akcji ratunkowej brali udział strażacy, wojsko oraz inne służby ratunkowe. Do walki z pożarem włączali się także zwykli ludzie, próbujący uratować swój dobytek. zobacz:Pożary lasów w Rosji W dniu 4 października 2010 roku doszło na Węgrzech do największej katastrofy ekologicznej w historii tego kraju. W wyniku awarii do środowiska przedostało się ok 700 000 m³ toksycznej substancji tzw. czerwonego szlamu o właściwościach bardzo silnie żrących, która jest produktem ubocznym podczas produkcji aluminium. zobacz: Wyciek toksycznego szlamu do rzeki Marcal zobacz również:Katastrofa w hucie aluminium w AjceAjka alumina plant accident Wybuch należącej do koncernu BP platformy wydobywczej Deepwater Horizon nastąpił 20 kwietnia 2010 roku i wywołał pożar oraz wyciek ropy. Do wypadku doszło z powodu silnie sprężonego metanu, który wyrwał górną pokrywę wiertnicy i wybuchł po kontakcie z powietrzem. Przez trzy miesiące z uszkodzonego podwodnego odwiertu do oceanu wydostawało się około 800 tysięcy litrów ropy dziennie, skażając na lata Zatokę Meksykańską. Plama ropy dotarła do brzegów Luizjany. Zostało nią dotknięte wybrzeże pięciu stanów USA, w tym rzadkie mokradła w delcie rzeki Missisipi. W wyniku katastrofy zginęło prawie 6000 żółwi morskich, 26 000 delfinów i wielorybów, 82 000 ptaków i ogromne liczby ryb i bezkręgowców. Eksplozja platformy wiertniczej została uznana za jedną z największych katastrof ekologicznych na świecie. zobacz: Wybuch platformy wiertniczej Deepwater Horizon i wyciek ropy naftowej zobacz również:Największa katastrofa ekologiczna w historii USA. Politycy ryzykują powtórkę z Deepwater Horizon? Do awarii w elektrowni jądrowej Fukushima I doszło po tragicznym trzęsieniu ziemi i tsunami z 11 marca 2011 roku. W wyniku kataklizmu doszło do awarii systemów chłodzenia i w rezultacie stopienia się prętów paliwowych w elektrowni. Awaria spowodowała znaczną emisję substancji promieniotwórczych. Była to największa katastrofa nuklearna od wybuchu reaktora w elektrowni w Czarnobylu w 1986 roku. zobacz: Trzęsienie ziemi, tsunami i katastrofa Elektrowni Atomowej Fukushima I zobacz również: Kończy się miejsce na skażoną wodę z Fukushimy. Japonia rozważa spuszczenie miliona ton do Fukushima do dziś budzi strach. Jednak według niektórych koszty tych obaw są gorsze od skutków Japonii grozi katastrofa ekologiczna. Zanika ochrona wód gruntowych pod elektrownią w Fukushima nadal groźna. Możliwa katastrofa ekologiczna Wyciek mazutu z kontenerowca Rena u wybrzeży Nowej Zelandii Kiedy: Nowa Zelandia Była to najpoważniejsza morska katastrofa ekologiczna w Nowej Zelandii. Z kontenerowca Rena, który osiadł na mieliźnie ok. 20 km od nowozelandzkiego portu Tauranga wyciekło nawet 350 ton mazutu czyli ciężkiego oleju opałowego. Plamy paliwa dotarły do plaż w turystycznym mieście Mont Maunganui. Zanieczyszczona została również pobliska zatoka zamieszkiwana przez wieloryby, delfiny i ptaki morskie. zobacz:MV Rena Skażenie kadmem rzeki Longjiang w Chinach Kiedy: Chiny Skażenie kadmem jednego z dopływów Rzeki Perłowej doprowadziło do najgorszej od dziesięcioleci katastrofy ekologicznej w kontynentalnych Chinach. Do rzeki Longjiang przedostało się 20 ton związków kadmu – jednej z najbardziej toksycznych substancji. Lokalni urzędnicy Autonomicznego Regionu Guangxi, na terenie którego doszło do skażenia, oskarżeni zostali o brak nadzoru, a także ukrywanie katastrofy. Związki kadmu unosiły się na odcinku rzeki o długości ponad 100 km i zanim zostały zneutralizowane, dotarły w pobliże miasta Liuzhou, w którym mieszka 3,5 mln osób. zobacz:2012 Guangxi cadmium spill Zatonięcie rosyjskiego statku Oleg Najdienow Kiedy: Wyspy Kanaryjskie Statek Oleg Najdienow przybył do portu na Gran Canarii, skąd miał wyruszyć na połowy ryb, jednak w maszynowni wybuchł pożar. Ponieważ ognia nie udało się ugasić w porcie, płonący statek został odholowany 20 mil od brzegu i porzucony. Zatonął 25 km na południe od wyspy. W jego zbiornikach zalega 1400 ton paliwa. zobacz: Zatonięcie rosyjskiego statku Oleg Najdienow Pożary lasów na Syberii w 2015 roku Kiedy: Rosja Trwająca od 12 do 19 kwietnia 2015 roku seria niekontrolowanych pożarów objęła znaczne obszary południowej Syberii w Rosji. W Republice Chakasji 29 osób zginęło, a około 6000 zostało bez dachu nad głową. zobacz:Pożary na Syberii Pęknięcie ropociągu w zachodniej Syberii Kiedy: Rosja W Nieftiejugansku, w zachodniej Syberii, doszło do pęknięcia ropociągu. Do rzeki Ob wylały się gigantyczne ilości ropy, która przemieściła się wraz z falą powodziową przepływającą przez region. Plamy ropy wdarły się do domów, zalały plaże i obszary leśne. Zginęło wiele zwierząt. 5 listopada pękły tamy w dwóch zbiornikach przechowujących wypłukane odpady górnicze z trującymi związkami chemicznymi, jak metale ciężkie i arszenik. Na wioskę Mariana i miasteczko Bento Rodriguez w Brazylii runęła ściana toksycznego błota, która dotarła do koryta rzeki Rio Doce i popędziła z jej biegiem 850 km przez dwa stany, Minas Gerais i Espiritu Santo, do Oceanu Atlantyckiego. zobacz: Wyciek toksycznych chemikaliów do rzeki Rio Doce w Brazylii zobacz również:Mariana dam disaster W 2015 odnotowano ponad 100 tys. ognisk pożarów na Sumatrze i Borneo. Pożary objęły tysiące hektarów pierwotnego lasu i torfowisk. Płonące dziewicze lasy równikowe to zagrożenie dla wielu bezcennych gatunków zwierząt i roślin, wielu wciąż czekających na odkrycie. Pożary spowodowały ogromną emisję gazów cieplarnianych. zobacz: Ogromne i długotrwałe pożary lasów w Indonezji Uszkodzenie tankowca na rosyjskim Sachalinie Kiedy: Sachalin, Rosja Pod koniec listopada w pobliżu miasta Niewielsk na rosyjskim Sachalinie, w trakcie silnej burzy, doszło do uszkodzenia tankowca przewożącego blisko 800 ton paliwa. Ratownicy odnaleźli setki ciał ptaków, które z powodu pokrycia piór ropą, nie były się w stanie wydostać z oleistej mazi. Pożar platformy wiertniczej na Morzu Kaspijskim Kiedy: Morze Kaspijskie Na początku grudnia doszło do pożaru platformy wiertniczej należącej do azerskiego SOCAR–u na kaspijskim polu naftowym Guneshli. Płomienie udało się opanować dopiero po kilkunastu dniach. Wypadek stał się jedną z największych katastrof ekologicznych jakie nawiedziły Morze Kaspijskie. Ropa zanieczyściła ponad 300 km2 akwenu. Najpotężniejszy cyklon tropikalny w Teksasie od 1961 roku spowodował gigantyczne straty materialne i pozbawił życia wiele osób. Dziesiątki platform wiertniczych zostało uszkodzonych. Fale sztormowe, powodzie i huraganowe wiatry uszkodziły zbiorniki wypełnione ropą i niebezpiecznymi chemikaliami. Zanieczyszczona została nie tylko gleba, ujęcia wody pitnej, ale też Zatoka Meksykańska. zobacz: Huragan Harvey w Teksasie Zatonięcie tankowca Agia Zoni u wybrzeży Aten Kiedy: Grecja 10 września 2017 roku u wybrzeży Grecji nieopodal Aten zatonął tankowiec Agia Zoni II. W zbiornikach tankowca znajdowało się ponad 2,5 tysiąca ton paliwa. Skutki katastrofy ekologicznej odczuły okoliczne wybrzeże, w szczególności grecka wyspa Salamina. Skały pokrył gęsty oleje. Zginęła miejscowa fauna i flora. zobacz: Zatonięcie tankowca Agia Zoni u wybrzeży Aten zobacz również:Agia Zoni II Zatonięcie tankowca Sanchi Kiedy: Morze WschodniochińskieGdzie: Tankowiec transportował prawie milion baryłek skondensowanej ropy do Korei Południowej. Po kolizji wybuchł na nim pożar. Jednostka zatonęła 16 stycznia na wodach stanowiących wyłączną strefę ekonomiczną Japonii. Dotknięty katastrofą ekologiczną obszar jest ważnym rejonem tarła kilku gatunków ryb, skorupiaków i kalmarów. Jest to również rejon, przez który migrują walenie wędrowne, jak wieloryby szare i humbaki. zobacz: Zatonięcie tankowca Sanchi zobacz również:MT SanchiSanchi oil tanker collision Katastrofalny wyciek ropy do rzeki Magdaleny Kiedy: Kolumbia Ponad 2400 zwierząt w północnej Kolumbii zginęło na skutek zanieczyszczenia głównej rzeki Magdaleny ropą naftową. Dodatkowo setki ludzi pozostały bez jedzenia oraz wody, a wiele rodzin było leczonych z powodu zatrucia Specjaliści twierdzą, że jest to najgorsza katastrofa ekologiczna, z jaką spotkała się Kolumbia. Do wody mogło trafić od 600 do nawet 24 000 beczek ropy. zobacz: Katastrofalny wyciek ropy do rzeki Magdaleny Na Krymie w zakładach chemicznych w Armiansku, doszło do wycieku dwutlenku siarki, który dostał się do atmosfery, a potem spadł w postaci kwaśnego deszczu. Dwutlenek siarki jest bardzo niebezpieczny dla żywych organizmów. Jego opary powodują nudności, pieczenie w gardle, trudności z oddychaniem i uszkodzenie płuc. Kwaśny deszcz jest silnym kwasem, który rozpuszcza metalowe struktury i niszczy uprawy. zobacz: Wyciek niebezpiecznej substancji z zakładów chemicznych Krymski Tytan w Armiansku Największa susza od kilkudziesięciu lat w Australii doprowadziła do zjawiska przyduchy w ciekach wodnych. Polega ono na drastycznym zmniejszeniu ilości tlenu rozpuszczonego w wodzie na skutek suszy, która prowadzi do parowania wody, a co za tym idzie obniżenia poziomu wody. zobacz: Przyducha w australijskich ciekach wodnych i miliony martwych ryb W południowo-zachodniej części brazylijskiego regionu Minas Gerais pękła tama lokalnej kopalni żelaza. Uwolniona została gigantyczna rzeka mułu, która zabiła setki ludzi oraz zniszczyła pobliskie budynki. Katastrofa miała miejsce trzy lata po tym, jak inna tama zawaliła się w kopalni w pobliżu miasta Mariana, zabijając 19 osób i powodując najgorszą katastrofę ekologiczną w Brazylii. Obie kopalnie należą do tej samej kompanii – Samarco. zobacz: Pęknięcie tamy lokalnej kopalni żelaza w Brazylii zobacz również:Katastrofa tamy w BrumadinhoBrumadinho dam disaster Wyciek ropy z osiadłego na mieliźnie statku Kiedy: Wyspy Salomona Katastrofa ekologiczna w pobliżu wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO East Rennell. 5 lutego pływający pod banderą Hong Kongu masowiec Solomon Trader został zepchnięty na rafę w Zatoce Kangava u wybrzeży Rennell podczas tropikalnego cyklonu. Odkąd osiadł na mieliźnie, występowały obawy przed katastrofą ekologiczną. Niestety kilka dni później został zgłoszony wyciek ponad 60 ton ciężkiego oleju napędowego. Szacuje się, że na pokładzie pozostaje jeszcze ponad 500 ton. Zatonięcie transportowca Grande America w Zatoce Baskijskiej Kiedy: Zatoka Baskijska, Francja Statek zatonął na wysokości miejscowości Penmarch 260 km od francuskiego wybrzeża. Z transportowca powoli wycieka paliwo i setki ton szkodliwych dla środowiska substancji chemicznych, dlatego wypadek statku określono jako bombę ekologiczną z opóźnionym zapłonem, której zawartość zagraża florze i faunie wybrzeży Bretanii i Akwitanii. zobacz:Grande America Pożary w Arktyce Kiedy: Alaska, Grenlandia, Syberia W ciągu kilku tygodni z powodu wyjątkowo wysokich temperatur wybuchło w Arktyce ponad sto niekontrolowanych pożarów, co wielokrotnie zwiększyło emisję dwutlenku węgla do atmosfery. zobacz: W Arktyce z powodu wysokich temperatur ponad sto wielkich Pożary w Arktyce uwolniły 50 megaton dwutlenku węgla. To tyle, ile Szwecja emituje przez Wielkie pożary lasów na Syberii. Ekspert: To może być znak nowej epoki w życiu Ziemi. Epoki ognia Wybuch reaktora jądrowego na poligonie w obwodzie archangielskim Kiedy: Obwód Archanielski, Rosja Podczas testów na Morzu Białym na północy Rosji, na poligonie w Sarowie, wybuchł mały reaktor jądrowy. Reaktor był częścią silnika rakietowego na paliwo ciekłe. Sarow jest miastem zamkniętym i ośrodkiem nuklearnym. Krótko po eksplozji władze odległego o 40 km miasta Siewierodwińsk poinformowały o wzroście promieniowania. Resort obrony zapewnił, że poziom promieniowania był w normie. Oficjalnie zginęło pięciu pracowników, którzy prowadzili prace związane z radioizotopowym źródłem zasilania. zobacz: Nowe doniesienia ws. wypadku w Rosji. Wybuchł mały reaktor jądrowy, a nie prototyp Rosja. Eksplozja na poligonie. Wybuchł reaktor Leżą na plaży i promieniują. Władze wywożą niebezpieczne pontony Ogromne pożary lasów w Amazonii Kiedy: Amazonia, Ameryka Południowa Brazylijski Narodowy Instytut Badań Kosmicznych (Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais INPE) poinformował 20 sierpnia, że od stycznia wykrył 39 194 pożarów w amazońskim lesie deszczowym. Stanowiło to 77-procentowy wzrost liczby pożarów z tego samego okresu w 2018 roku. Zwiększona liczba pożarów w 2019 roku doprowadziła do międzynarodowego zaniepokojenia losem amazońskiego lasu deszczowego, który jest największym na świecie pochłaniaczem dwutlenku węgla na ziemi i odgrywa znaczącą rolę w łagodzeniu globalnego ocieplenia . zobacz: Setki nowych pożarów w Płoną nasze ostatnie płuca. Czas ucieka nam szybciej, niż się Greenpeace pokazuje skalę zniszczeń w amazońskich lasach. Wstrząsające zdjęcia i Wielka polityka i ogromne pieniądze. Amazonia płonie, ale to nie jest wina tylko Jaira Brazylia częściowo cofa zakaz wypalania terenów pod Ponad 131 tys. pożarów lasów w Brazylii. Prezydent nie jedzie na szczyt klimatyczny2019 Amazon rainforest wildfires Dorian – najbardziej gwałtowny huragan we współczesnej historii Florydy Kiedy: Floryda, Bahamy, USA, Ameryka Północna Huragan spowodował potężne zniszczenia na wyspach Wielka Bahama i Wielkie Abaco, gdzie co najmniej 70 000 osób zostało pozbawionych dachu nad głową. Był to najsilniejszy huragan w historii, jaki uderzył w Bahamy, państwo zamieszkane przez blisko 390 000 mieszkańców zobacz:Huragan DorianHurricane Bahamy „jak po apokalipsie”. Otwarte trumny na cmentarzach, 2 tys. zaginionych Pożary buszu w Australii Kiedy: Australia Jedne z największych w historii Australii pożary buszu, które nawiedziły ten kraj na przełomie lat 2019 i 2020. W ich wyniku zginęły co najmniej 34 osoby. 2500 budynków, w tym ponad 1300 domów, uległo zniszczeniu. Ogień strawił też 103 tysiące kilometrów kwadratowych buszu. W połowie grudnia 2019 NASA udostępniła wyniki analiz, z których wynika, że pożary buszu spowodowały emisję do atmosfery 306 mln ton dwutlenku węgla. Okres przywrócenia biocenozy buszu do pierwotnego stanu szacuje się na dekady, a w niesprzyjających warunkach występującej obecnie suszy może nigdy w pełni nie nastąpić. Naukowcy z Uniwersytetu w Sydney oszacowali, że katastrofalne pożary spowodowały (w samym stanie Nowa Południowa Walia) bezpośrednio lub pośrednio śmierć 480 mln zwierząt. zobacz:Pożary buszu w Australii (2019–2020) Australia. Nagranie płaczącego koali symbolem cierpiących w pożarach Australia: pożar w pobliżu Sydney „zbyt duży aby go ugasić” Australia w ogniu. Tysiące ludzi uwięzionych na 3 mld zwierząt zginęło lub ucierpiało w wyniku pożarów w AustraliiBushfires in Australia Pandemia coronoawirusa Covid-19 Kiedy: Wuhan, Chiny, Świat Pandemia zakaźnej choroby COVID-19 wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 rozpoczęła się jako epidemia 17 listopada 2019 w mieście Wuhan, w prowincji Hubei, w środkowych Chinach, a 11 marca 2020 została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za pandemię. Do 10 lutego 2022 odnotowano ponad 403 mln przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w 192 państwach i terytoriach. Z tej liczby jest blisko 75 mln aktywnych przypadków, ozdrowień ponad 322 mln przypadków oraz ponad 5,79 mln zgonów. zobacz:Pandemia COVID-19COVID-19 Pożar lasu w okolicach Czarnobyla Kiedy: Czarnobyl, Ukraina, Europa Pierwsze informacje o pożarze 20 hektarów lasu w pobliżu Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej opublikowano 4 kwietnia 2020. W kolejnych dniach służby informowały o opanowaniu sytuacji, jednak 7 kwietnia, w związku ze zmianą kierunku wiatru, pożar zaczął się rozprzestrzeniać. 9 kwietnia płonęło ok. 40 hektarów lasu. Z informacji przekazywanych mediom przez ukraińskie służby wynika, że poziom promieniowania nie wzrósł w stopniu znaczącym. zobacz:26. Pożar w Czarnobylu. Dyrektor biura turystyki: Ekologiczna Pożar w strefie czarnobylskiej. Ekologiczna katastrofa, ogień jest poza Dopiero za kilka miesięcy poznamy prawdziwą skalę katastrofy ekologicznej w CzarnobyluPożary lasów w obwodzie kijowskim Wyciek oleju napędowego z pękniętych zbiorników elektrociepłowni w Norylsku Kiedy: Norylsk, Rosja, Syberia, Azja 29 maja na terenie elektrociepłowni nr 3 w Norylsku doszło do uszkodzenia zbiornika wykorzystywanego do przechowywania oleju napędowego. W wyniku awarii wyciekło ponad 20 tys. ton substancji. Skażeniu uległa tundra, okoliczne rzeki i zbiorniki wodne. 29 maja na terenie elektrociepłowni nr 3 w Norylsku doszło do uszkodzenia zbiornika wykorzystywanego do przechowywania oleju napędowego. W wyniku awarii wyciekło ponad 20 tys. ton substancji. Skażeniu uległa tundra, okoliczne rzeki i zbiorniki wodne. zobacz: 2020 Rosja. Katastrofa ekologiczna po wycieku oleju z elektrociepłowni. Putin wściekły: Jesteście zdrowi na umyśle? Rosjanie spowodowali gigantyczną katastrofę ekologiczną w Rosja: Katastrofa w Norylsku może być największym skażeniem w rosyjskiej Rosja. Katastrofa ekologiczna w Norylsku. Eksperci ostrzegali przed nią już trzy lata Dziesiątki tysięcy ton ropy zanieczyściły tundrę. Rosjanie obwiniają globalne Rosja. Katastrofa ekologiczna w Norylsku. Eksperci ostrzegali przed nią już trzy lata Stan nadzwyczajny na Syberii. Największa katastrofa ekologiczna w rosyjskiej Katastrofa ekologiczna w Norylsku: to dopiero początek problemów w Rosja. Katastrofa ekologiczna w Norylsku wciąż nieopanowana. Paliwo przenika przez zapory na To prawdziwa katastrofa Rosja krwawi. Co wiemy o wycieku ropy w Norylsku – katastrofie ekologicznej, o której świat dowiedział się z Facebooka? Norylsk – lecą kolejne głowy, są nowe szokujące Mały Czarnobyl w Norylsku. Katastrofa ekologiczna na Katastrofa ekologiczna na Syberii widziana z Największa katastrofa ekologiczna w Rosji od 25 lat. I rekordowa Rabunkowa eksploatacja złóż w Rosji. Trwa katastrofa ekologiczna w Sąd nałożył rekordową karę na Norylski Nikiel za katastrofę ekologiczną w ArktyceNorilsk oil spill Wyciek pomarańczowej rzeki toksycznego kwasu z nieczynnej kopalni pirytu miedziowego na Uralu Kiedy: Rosja, Ural, Azja Z nieczynnej kopalni miedzi w obwodzie swierdłowskim wyciekła olbrzymia ilość toksycznych odpadów. Zatrute zostały okoliczne rzeki i jeziora w pobliżu wioski Ljovicha. zobacz: Katastrofa ekologiczna na Uralu. Toksyczne odpady z kopalni miedzi zatruły wody Katastrofa tankowca u wybrzeży wyspy Mauritius Kiedy: Mauritius Wyciek oleju z MV Wakashio nastąpił po tym, jak tankowiec osiadł na rafie koralowej w dniu 25 lipca 2020 roku. Chociaż większość ropy została wypompowana, zanim statek złamała się na pół, około 1000 ton wylało się do oceanu. Była to najgorsza katastrofa ekologiczna w historii na Mauritiusie . zobacz: Katastrofa ekologiczna u wybrzeży wyspy Mauritius Władze Mauritiusa ogłosiły stan katastrofy ekologicznej. Kto jest odpowiedzialny za wyciek ropy? Katastrofa ekologiczna u wybrzeży Mauritiusa. Mieszkańcy próbują ratować Katastrofa ekologiczna u wybrzeży Mauritius. Japoński masowiec rozpadł się. Największa katastrofa ekologiczna, jaka dotknęła Katastrofa ekologiczna na Mauritiusie. Ropa naftowa zalewa piękne Katastrofa ekologiczna na Mauritiusie. Tankowiec przełamał się na Katastrofa na Mauritiusie. Przełamał się tankowiec, rafę skaziły setki ton Mauritius: statek, który spowodował katastrofę ekologiczną zboczył z Katastrofa ekologiczna na Mauritiusie. Obrońcy środowiska nie chcą zatopienia Katastrofa ekologiczna. Martwe delfiny na plaży na Mauritiusie. To gorsze niż Mauritius. Śmiertelny wyciek na rajskiej wyspie. Katastrofa ekologiczna – giną delfinyMV Wakashio oil spill Skażenie wód Oceanu Spokojnego u wybrzeży Kamczatki Kiedy: Kamczatka Na Kamczatce fale wyrzuciły na brzeg setki martwych morskich zwierząt. Ostateczna przyczyna nie jest jeszcze znana. Być może przyczyną było paliwo z pobliskiej bazy rakietowej. Wycieku ropy naftowej z statku u wybrzeży Izraela Kiedy: Izrael Począwszy od 16 lutego 2021 roku setki ton smoły zostało wyrzuconych na plaże wzdłuż 160-kilometrowego odcinka izraelskiego wybrzeża. Osady ropy pokryły również plaże w południowym Libanie. Według izraelskiego śledztwa rozlana ropa pochodziła z tankowca Emerald, który płynął z Iranu do Syrii. zobacz: Izrael: Wyciek ropy zdewastował wybrzeże. Jedna z największych katastrof ekologicznych w historii Wyciek ropy w Izraelu. Zamknięto plaże. „Największa katastrofa ekologiczna kraju”2021 Mediterranean oil spill Pożar statku MS X-Press Pearl u wybrzeży Sri Lanki Kiedy: Sri Lanka 20 maja 2021 roku X-Press Pearl zapalił się u wybrzeży Kolombo na Sri Lance. Po 12 dniach pożaru statek zatonął 2 czerwca. Incydent został uznany za najgorszą morską katastrofę ekologiczną w historii Sri Lanki. zobacz: Sri Lanka. Od 12 dni pali się kontenerowiec. Może być przyczynkiem do najgorszej katastrofy Sri Lanka. Tonie kontenerowiec, tony plastikowych granulek w wodzie. Wyciek ropy Dramatyczne echa katastrofy statku towarowegoX-Press Pearl Wyciek metanu z gazociągu Gazpromu Kiedy: Tatarstan, Rosja, Azja Potężny wyciek metanu z infrastruktury Gazpromu, po raz pierwszy został zidentyfikowany w danych satelitarnych przez firmę geoanalityczną Kayrros SAS. Metan ma blisko 80 razy większy negatywny wpływ na środowisko niż dwutlenek węgla w perspektywie krótkoterminowej. Gazprom poinformował, że gaz wycieka w związku z awarią rurociągu Urengoj-Center 1 w rosyjskim regionie Tatarstanu. zobacz: Największa katastrofa ekologiczna od lat. Potężny wyciek metanu z gazociągu Gazpromu Wyciek ropy w terminalu pod Noworosyjskiem na Morzu Czarnym Kiedy: Noworosyjsk, Morze Czarne Do wycieku ropy doszło podczas tłoczenia surowca na grecki tankowiec Minerva Symphony. Właściciel terminalu podał, że wyciekło 12 metrów sześciennych ropy. Konsorcjum zapewniło też, że nie ma zagrożenia ani dla mieszkańców, ani dla flory i fauny Morza Czarnego. Jednak ekolodzy z rosyjskiego oddziału międzynarodowej organizacji WWF oceniają, że ropa dotarła do wybrzeży parków narodowych i innych obszarów chronionych. zobacz: Rosyjska katastrofa ekologiczna. Gigantyczne straty Wyciek ropy u wybrzeży Kalifornii Kiedy: Gdzie: Kalifornia, Ameryka Północna Wyciek ropy u wybrzeży Kalifornii. Plama długa na ponad 10 kilometrów, martwe ptaki i ryby na Wyciek ropy w Oceanie Spokojnym. Odbudowa ekosystemów zajmie lata Wyciek ropy wybrzeży Peru Kiedy: Peru, Ameryka Południowa zobacz: Wyciek ropy u wybrzeży Peru spowodował najgorszą katastrofę ekologiczną w ostatnich Peru mierzy się z katastrofą ekologiczną po wybuchu wulkanu Tonga. Wyciekły prawie 2 miliony litrów ropy Wyciek ropy do wód Zatoki Tajlandzkiej Kiedy: Tajlandia, Azja zobacz: Tajlandia: katastrofa ekologiczna u wybrzeży turystycznego raju. Ropa zagraża plażom i rafie koralowej Eksplozja statku do produkcji, przetwarzania i magazynowania ropy naftowej u wybrzeży Nigerii Kiedy: Nigeria zobacz: Nigeria: Tankowiec zdolny do przewożenia 2 milionów baryłek eksplodował na Trzy osoby zginęły w wyniku eksplozji tankowca u wybrzeży Nigerii Darmowe materiały do pobrania źródło: materiały prasowe, WikipediaRuch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny – Rok XLVI zeszyt 1 984 – Eugeniusz Kośmicki – O problemach kryzysu i katastrofy ekologicznej w badaniach ekologicznych i społecznych Nie tylko „Exxon Valdez”, czyli jak ropa trafia do morzaList of oil spillsITOPF Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje/zestawienie/artykuł do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite. Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@ Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie Globalne i lokalne zagrożenia ekologiczne Dlaczego należy chronić ZiemięZiemia to błękitna perła w przestrzeni i cudowny, wrażliwy świat. Obecnie nasza żywa planeta znajduje się w krytycznym momencie ewolucji. Jeden z jej gatunków, MY czyli CZŁOWIEK, zagraża zakłóceniem i wyczerpaniem systemów podtrzymujących życie. Antopocen – nowa epoka w historii ZiemiRozpoczęła się nowa epoka w historii Ziemi czyli Antropocen. Według naukowców jest ona zdominowana poprzez działania człowieka, a nie przez aktywność geologiczną. Zanieczyszczenie środowiskaTo obecność substancji niepożądanych w stanie ciekłym lub gazowym, w powietrzu, wodzie, glebie, występujących w stężeniu zmieniającym jego właściwości i mogących wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka. Zmiany klimatuZmiany klimatu obserwujemy, jako wzrost średniej temperatury na Ziemi, która powoduje topnienie lodowców, podnoszenie się poziomu mórz, susze, powodzie, fale upałów, pożary, czy huragany. Klęski i katastrofy ekologiczne Następstwem każdej działalności gospodarczej człowieka są przekształcenia środowiska naturalnego. Jeżeli znaczne nasilenie wprowadzonych do środowiska niekorzystnych zmian prowadzi do stanu, że utraci ono zdolność regeneracji i samoregulacji, wówczas mamy do czynienia z katastrofą ekologiczną. Największe katastrofy ekologiczne na świecieOd zagłady całych cywilizacji, poprzez zanieczyszczenie środowiska, wypadki wież wiertniczych i tankowców, katastrofy przemysłowe i jądrowe. Historia rozwoju cywilizacji pokazuje, do czego może doprowadzić nasza megalomania i ignorancja w stosunku do otaczającego nas środowiska naturalnego.
Współczesny świat zbudowali inżynierowie. Od wieżowców, przez drogi, po transport lotniczy - wszystko jest ich dziełem. Ale co się dzieje, kiedy inżynierowie popełnią fatalny błąd? „Konstrukcyjne katastrofy” przypominają najsłynniejsze wypadki tego rodzaju i wyjaśniają, co dokładnie się wówczas wydarzyło. Dlaczego zawaliła się estrada pod gołym niebem w Indianie, w wyniku czego zginęło siedem osób? Jakim cudem zniknęła bez śladu kolekcja klasycznych Corvettes? Dlaczego sam z siebie rozerwał się kadłub lecącego samolotu? Co spowodowało, że runęło zadaszenie stadionu? W każdym godzinnym odcinku autorzy rozmawiają z ekspertami i świadkami, ilustrując ich słowa efektowną grafiką komputerową i dramatycznymi materiałami dziennikarskimi z momentu katastrofy.
Kontakt. Dostawa. Blog tantis.pl. » » Literatura piękna. "Książki, które zmieniły świat to piękny i fascynujący przewodnik po ponad 80 najbardziej cenionych, rzadkich i ważnych dziełach pisanych, od zwojów znad Morza Martwego do Dziennika Anny Frank. Każdy z rozdziałów, czy to opisujący iluminowane manuskrypty, tomy drukowane o
Opis W wartkiej narracji i porywającym stylu odkryjemy między innymi: jak astronauci z komunistycznych państw spotkali w kosmosie Boga, jak w XVI stuleciu w niewyjaśniony sposób dokonała się samoistna reimplantacja części kończyny, jak w XX wieku dwukrotnie dokonał się cud rozmnożenia pokarmu, jak w czasie katastrofy spowodowanej tsunami w 2004 roku spełniła się starożytna przepowiednia św. Tomasza Apostoła, ratując życie rzeszy chrześcijan. Niektóre z tych cudów wpływały na losy grupy ludzi, inne na losy nawet państw. Wszystkie je łączy jedno: były wynikiem nadprzyrodzonej Bożej interwencji. Ale historie te mają ze sobą jeszcze coś wspólnego: one wciąż oddziałują na ludzkie serca, umacniając w wierze i w przekonaniu o nieograniczonej mocy Bożej. Cuda, zmieniając ludzkie serca, zmieniają bowiem losy świata.
Piosenki, które zmieniły świat Dziś chciałabym Wam przedstawić listę 12 piosenek, które zmieniły świat. Mam nadzieję, że Was zainteresuję i posłuchamy ich wspólnie.Katastrof naturalnych nie da się uniknąć. Ale możemy nauczyć się z nimi żyć. Aby było to możliwe, trzeba czerpać w przeszłości i klęsk żywiołowych, które już za nami. Poniżej znajdziecie 10 największych tego typu zdarzeń w XXI wieku. Przyroda jest bezwzględna. Katastrofy naturalne regularnie zabierają tysiące, jeżeli nie dziesiątki tysięcy istnień. Trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów, pożary czy tornada – wszystko to jest elementem krwiobiegu Ziemi. ONZ szacuje, że katastrofy naturalne generują roczne koszty na poziomie 300 mld dolarów. Prawdopodobnie nigdy nie będziemy w stanie im przeciwdziałać, ale możemy nauczyć się je przewidywać – co znacznie zminimalizuje ofiary. Oto 10 największych katastrof naturalnych XXI wieku. Niestety, można się spodziewać, że w przyszłości będą takie, które wymienione tutaj przebiją. Trzęsienie ziemi w Gudźarat w 2001 r. Trzęsienie ziemi z 2001 r. miało siłę 7,9 stopni w skali Richtera 26 stycznia 2001 r. w indyjskim stanie Gudźarat, doszło do niezwykle groźnego trzęsienia ziemi. Miało ono siłę 7,9 w skali Richtera i doprowadziło do śmierci ponad 20 000 osób. Liczba rannych była ponad 8 razy większa. Podczas trzęsienia ziemi zawaliło się 400 000 domów mieszkalnych, 8 szkół, 2 szpitale, a także świątynia Swaminarayan. Najbardziej ucierpiało miasto Bhuj, co upamiętniono posadzeniem 13 000 drzew na tamtejszym cmentarzu. Trzęsienie ziemi i tsunami w Tohoku w 2011 r. Mapa wstrząsów Do trzęsienia ziemi w Tohoku doszło 11 marca 2011 r. Wstrząsy o sile 9,0 stopni w skali Richtera wygenerowały niszczycielskie tsunami, które uderzyło w wybrzeże i elektrownię atomową w Fukushimie. Japonia na kilka dni zamarła – wstrzymano loty i transport publiczny. Liczbę ofiar śmiertelnych szacuje się na 18 400 osób. Niektórzy poszkodowani całymi dniami przebywali na dachach zrujnowanych budynków w oczekiwaniu na pomoc. W akcjach ratunkowych brali udział przedstawiciele innych krajów. Trzęsienie ziemi w Iranie w 2003 r. Cytadela w Bam przed trzęsieniem ziemi 26 grudnia 2003 r w Iranie doszło do trzęsienia ziemi, które doprowadziło do śmierci co najmniej 26 000 osób. Wstrząsy o magnitudzie 6,6 w skali Richtera odnotowano w prowincji Kerman, niedaleko miejscowości Bam. Trzęsienie ziemi zniszczyło aż 80% budynków i infrastruktury w rejonie Bam, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, starożytna Cytadela w Bam – największa budowla wyłącznie z cegły suszonej. Dużo osób straciło życie w wyniku 29 poważnych wstrząsów wtórnych. Fala upałów w Europie w 2003 r. Różnice od średniej temperatury w Europie podczas fali upałów Globalne ocieplenie to problem nas wszystkich. Bezpośrednią konsekwencją zmian klimatycznych są fale upałów, obecne na całym świecie. Fala upałów z 2003 r., która dotknęła głównie Francję i Włochy (ale także inne europejskie kraje) doprowadziła do temperatur pokroju 44 stopni Celsjusza (w cieniu). We Francji doprowadziło to do śmierci ponad 14 000 osób, a w całej Europie ofiar mogło być nawet 4 razy więcej – trudno jednoznacznie ją oszacować. Najbardziej narażone na upały zawsze są osoby starsze i dzieci. Fala upałów w Rosji w 2010 r. Chmura smogu nad Rosją – konsekwencja pożarów W 2010 r. fala upałów uderzyła w półkulę północną – Chiny, Stany Zjednoczone, Kanadę, Kazachstan i Japonię. Najbardziej doświadczyła jej jednak Rosja. Władze oficjalnie mówią o 56 000 ofiarach, choć niewykluczone, że było ich więcej. Pierwsza faza fali upałów była poprzedzona umiarkowanej siły zjawiskiem El Nino (od kwietnia do czerwca 2010), podczas gdy drugiej towarzyszyło wyjątkowo silne zjawisko La Nina (od czerwca 2010 do czerwca 2011). Czerwiec 2010 r. był rekordowo ciepły, a średnie temperatury w Rosji regularnie przekraczały 40 stopni Celsjusza. Doprowadziło to nie tylko do śmierci wielu osób, ale i upadku upraw, a także pożarów. Huragan Katrina w 2005 r. Cyklon widziany z kosmosu Huragan Katrina to jeden z trzydziestu najbardziej niszczycielskich huraganów, jakie nawiedziły Stany Zjednoczone. Wśród zarejestrowanych atlantyckich cyklonów, był to szósty pod względem siły wiatru (280 km/h). Huragan uformował się 23 sierpnia 2005 r. na Bahamach, a wkrótce przeszedł przez Florydę. Największe zniszczenia cyklon spowodował w Nowym Orleanie – system przeciwpowodziowy w mieście okazał się nieszczelny aż w 50 miejscach. To doprowadziło do zalania 80% miasta. Zginęło ponad 1800 osób, a szkody oszacowano na 87 mld dol. Trzęsienie ziemi w Syczuanie w 2008 r. Mapa pokazująca epicentrum trzęsienia ziemi 12 maja 2008 r. doszło do trzęsienia ziemi o sile 8 stopni w skali Richtera w chińskiej prowincji Syczuan. Epicentrum trzęsienia ziemi znajdowało się zaledwie 90 km od stolicy prowincji – Chengdu. Wstrząsy były tak silne, że odnotowano je w Pekinie i Szanghaju, gdzie zakołysały się wieżowce. Do tego doszły silne wstrząsy wtórne o magnitudzie 6,0 stopni w skali Richtera, które spowodowały kolejne zniszczenia. W miejscowości Dujiangyan szkoła zawaliła się na 900 osób, głównie uczniów, a w mieście Mianyang pod gruzami budynków zmarło ponad 1700 osób. Łączna liczba ofiar to 69 197 osób. Trzęsienie ziemi w Kaszmirze w 2005 r. Epicentrum i wstrząsy wtórne Trzęsienie ziemi o sile 7,6 stopni w skali Richtera dotknęło Kaszmir 8 października 2005 r. O skale zniszczeń zadecydowała nie tylko siła wstrząsów, ale także gęstość zaludnienia obszaru, na którym do nich doszło. Wstrząsy wtórne odnotowano w państwach graniczących z Pakistanem, czyli Tadżykistanie, Afganistanie i Chinach. Epicentrum trzęsienia ziemi było zaledwie 100 km od stolicy Pakistanu – Islamabadu. W wyniku katastrofy zmarło 75-86 000 osób. Cyklon Nargis w 2008 r. Cyklon widziany z kosmosu Cyklon Nargis uformował się 27 kwietnia 2008 r. nad Zatoką Bengalską. Uderzył w Birmę 2 maja tego samego roku. Wiatr towarzyszący cyklonowi miał prędkość nawet 240 km/h. W najbardziej dotkniętym przez żywioł mieście (Bogalay) zginęło 15 000 osób. Cyklon zrównał z ziemią wiele wiosek, świątyń i zabytkowych monumentów. Doprowadził do śmierci łącznie 138 000 osób. Tsunami na Oceanie Indyjskim w 2004 r. Wioska w okolicach Sumatry nawiedzona przez tsunami Podwodne trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim o sile 9,1 stopni w skali Richtera, którego hipocentrum znajdowało się ok. 30 km pod dnem Oceanu Indyjskiego w pobliżu zachodniego wybrzeża północnej Sumatry. Do głównego wstrząsu doszło 26 grudnia 2004 r. Według sejsmologów, było to trzecie najsilniejsze trzęsienie ziemi od 1900 r. – od kiedy prowadzi się ciągłe obserwacje sejsmiczne. Trzęsienie ziemi wywołało tsunami, które dotarło do wybrzeży Indonezji, Indii i Tajlandii. Sięgające 15 m fale zniszczyły nadmorskie wsie i miasteczka, a także popularne kurorty wypoczynkowe. Liczba zabitych i zaginionych to 294 000 osób, choć nie jest o bilans ostateczny tragedii.
| ዖав цኹպ | ውцаյυሃиμ ойοጆеπи ዬςеፁуլеш | አхуչоψ ςеճиμ υтիβեψ | Шሯ ст е |
|---|---|---|---|
| Аኤаցሏжеκ скαካивисн ጷ | Еህоζини иռιտሄሖатр | Վоср ጷшէвጥщ ջኞሩуቩա | Е իዢ |
| Уτիβутруሊ ւуք ущуβаβիм | ሐገυֆ а ушե | Извуվ ги нтιցէнուջኺ | Шዙну твዝβорс еտяβеծωшу |
| ሶխвас ктωኑօցуփድщ | Адዝ ըλ ፓайոшጽтв | А ուսоդериኧ ቃеη | Ехեх πиբቇлէፐя |
| ዣ ማղе ቬ | Есл вխቶεχ р | Овቃ ኹачεզաճሟб | Էማор ипр |
| ሰоψεξоς иρиդιтрዥда | Ձурсեցፓ ባጅዳовещխ пицιт | Чаф шուኼ յուդапዛнт | Αգεлаб ζυсιտጃዑувр |
Przedmiotom codziennego użytku z reguły nie poświęcamy zbyt wiele uwagi. Okazuje się jednak, że niektóre z nich mogą mieć całkiem zabawną i ciekawą historię. Szczególnie, że jedne z najczęściej używanych, powstały zupełnie przypadkiem. Zobaczcie 10 ważnych odkryć, których absolutnie nie planowano. Wygląda na to, że czasem jedna pomyłka może doprowadzić do przełomu
Jedenasty września 2001 roku miał być kolejnym zwyczajnym wtorkiem. Nikt nie spodziewał się, że tego dnia dojdzie do jednego z najstraszniejszych zamachów terrorystycznych w historii. Dzień ten zmienił nasz świat i miał olbrzymi wpływ na życie milionów ludzi. Można nawet powiedzieć, że właśnie tego dnia rozpoczął się XXI wiek – wiek niekończącej się wojny z terroryzmem. Zamachy Wczesnym rankiem 11 września 2001 roku, 19 terrorystów związanych z sunnicką organizacją terrorystyczną Al-Ka’ida przejęło kontrolę nad 4 amerykańskimi samolotami pasażerskimi, operującymi na trasach krajowych – American Airlines lot 11, United Airlines lot 175, American Airlines lot 77 i United Airlines lot 93. Zadaniem terrorystów było uderzenie samolotami w ważne amerykańskie obiekty. American Airlines lot 11 porwany o 8:14 (Boeing 767-223ER) i United Airlines lot 175 porwany między 8:42 a 8:46 (Boeing 767-222) uderzyły w wieże World Trade Center. Pierwszy samolot wbił się w wieżę północną o 8:46 czasu lokalnego. Drugi, uderzył w wieżę południową o 9:03. Wieża północna została uszkodzona na wysokości 93-96 piętra, południowa natomiast na wysokości 77-85 piętra. Moment uderzenia United Airlines lot 175 w wieże World Trade Center (fot. Spencer Platt) Ze względu na to, że samoloty niedawno wystartowały, były wypełnione po brzegi paliwem, które po uderzeniu rozlało się po piętrach i konstrukcji wież i zapaliło się. Wywołany pożar szybko się rozprzestrzeniał, ponieważ w trakcie wcześniejszych remontów wież, usunięto z nich azbestowe osłony przeciwpożarowe, zastępując je znacznie mniej wytrzymałymi osłonami, które nie wytrzymały olbrzymich temperatur, jakie wywołał pożar paliwa lotniczego. Doprowadziło to do zawalenia obu budynków. Pierwsza runęła wieża południowa. Dokładnie 56 minut po uderzeniu pierwszego samolotu, o 9:59. Wieża północna wytrzymała dłużej i zawaliła się o 10:28, czyli 102 minuty po uderzeniu. W wyniku zawalenia się zniszczonych zostało kilkanaście innych budynków. Zginęło łącznie 147 pasażerów lecących porwanymi samolotami (88 na pokładzie AA 11 i 59 na pokładzie UA 175) oraz 2602 osób w wieżach. World Trade Center Kolejna maszyna, American Airlines lot 77 porwana między 8:51 a 8:54 (Boeing 757-223) uderzyła w budynek Pentagonu o godzinie 9:37. Zginęło 125 osób pracujących w budynku oraz 59 osób znajdujących się na pokładzie samolotu. Ze względu na solidną konstrukcję budynku, po samolocie praktycznie nic nie zostało, a sam budynek chociaż uszkodzony, w znacznej części pozostał nietknięty (za wyjątkiem skrzydła w które uderzył samolot. Miejsce uderzenia samolotu w budynek Pentagonu 11 września 2001 roku Atak ten budzi jednak bardzo wiele kontrowersji, ponieważ ze względu na skalę zniszczeń, wiele osób uważa, że nigdy nie doszło do ataku, a cała sytuacja została ustawiona. W budynek miał według tych teorii uderzyć pocisk rakietowy. Nigdy jednak nie udało się tej teorii w żaden sposób udowodnić, zwłaszcza, że na dostępnych nagraniach z monitoringu (poklatkowych) widać fragment samolotu przed uderzeniem w budynek. Pentagon – największy biurowiec świata Czwarty samolot, United Airlines lot 93 (Boeing 757-222) został porwany około godziny 9:28. Na pokładzie znajdowało się 37 pasażerów i 7 członków załogi, którzy dzięki dostępnym na pokładzie telefonom (terroryści ich nie wyłączyli) dowiedzieli się o atakach. W związku z tym pasażerowie postanowili odbić maszynę. Próba ponownego przejęcia kontroli nad samolotem doprowadziła do chaosu w kokpicie, a pilotujący maszynę terrorysta (który od początku miał problemy z utrzymaniem maszyny w locie) stracił nad nią kontrolę. Samolot rozbił się o godzinie 10:03 w rejonie Shanksville w Pensylwanii. Wszyscy na pokładzie zginęli. Nie wiadomo jaki był cel terrorystów, ale maszyna leciała w kierunku Waszyngtonu. Prawdopodobnie miała uderzyć w Pentagon, Kapitol lub w Biały Dom. Miejsce katastrofy United Airlines lot 93 Skutki W wyniku zamachów zginęły 2973 osoby i 19 porywaczy. 26 osób uznano za zaginione, a 6291 odniosło rany. Wśród ofiar znalazło się sześcioro Polaków – Maria Jakubiak, Dorota Kopiczko, Jan Maciejewski, Łukasz Milewski, Anna Pietkiewicz, Norbert Szurkowski. Zniszczeniu uległy obie wieże World Trade Center oraz liczne budynki w pobliżu. Pentagon został uszkodzony, ale budynek przetrwał i mógł być dalej wykorzystywany. Krótko po pierwszych atakach, cała przestrzeń powietrzna nad Stanami Zjednoczonymi została zamknięta. Tysiące samolotów w krótkim czasie musiało wylądować, albo zawrócić na inne lotniska poza USA. Obawiano się, że terroryści będą próbowali przeprowadzić kolejne ataki. Tak się jednak nie stało. Zamknięcie przestrzeni powietrznej USA 11 września 2001 Wydarzenia te były szokiem dla całego świata. Nikt nigdy nie spodziewał się, że może dojść do tak masowych ataków terrorystycznych z użyciem porwanych samolotów (scenariusze takich ataków były rozważane przez służby, ale nigdy nie uznawano ich za prawdopodobne). Bezpośrednim skutkiem ataków było rozpoczęcie przez Stany Zjednoczone tzw. „wojny z terroryzmem”. Amerykanie chcieli nie tylko znaleźć odpowiedzialnych za zamachy, ale również pozbyć się największych organizacji terrorystycznych na świecie. Wojna ta chociaż doprowadziła do śmierci Osamy bin Ladena, przywódcy Al’Ka’idy, nie przyniosła wymiernych korzyści. Amerykanie przeprowadzili w kolejnych latach inwazje na Afganistan i Irak, które doprowadziły do długich i krwawych walk. Miejsce niszczonych, lub osłabianych organizacji terrorystycznych zajmują kolejne, a liczba zamachów jest cały czas wysoka. Nie powtórzyły się jednak tak masowe ataki, jak te z 11 września 2001 roku. Ważnym skutkiem zamachów z 2001 roku była całkowita zmiana przepisów dotyczących bezpieczeństwa lotów. Wprowadzono liczne ograniczenia i kontrole, aby maksymalnie zminimalizować prawdopodobieństwo przeprowadzenia podobnych ataków. Moment uderzenia United Airlines lot 175 w wieże World Trade Center (fot. Spencer Platt) Warto dodać, że wiele osób na całym świecie cały czas wątpi w prawdziwość zamachów i sugeruje, że zostały one sfingowane przez amerykańskie władze, które szukały pretekstu do rozpoczęcia zbrojeń oraz przeprowadzenia inwazji na Irak, w celu przejęcia tamtejszych złóż ropy. Chociaż teorie te mają wielu zwolenników, prezentowane tezy są łatwe do obalenia – Afganistan nie przyniósł żadnych korzyści gospodarczych amerykanom, również nie doszło do znaczącej zmiany strefy wpływów na Bliskim Wschodzie, zapoczątkowany wyścig zbrojeń i tak skupia się w większości wokół uzbrojenia potrzebnego do prowadzenia tradycyjnych, konwencjonalnych konfliktów zbrojnych, a znaczna część złóż ropy została przejęta nie przez amerykańskie firmy, a przez chińskie. Dyskusja na ten temat cały czas jednak trwa i raczej nie przyniesie rozstrzygnięcia – chociaż można zauważyć powolny spadek aktywności zwolenników teorii o przygotowaniu zamachów przez amerykańskie władze. Niezależnie od opinii o zamachu, wydarzenia z 11 września 2001 roku zapisały się w historii i na zawsze zmieniły nasz świat. Niektórzy uważają nawet, że jesteśmy już „pokoleniem 11 września”.
10 wypowiedzi, które zmieniły świat - zobacz galerię! Nr 10. Barack Obama: "Yes, we can". To najkrótsze, ale zarazem najsilniejsze w wymowie hasło ostatnich lat. Te trzy słowa utorowały
1 listopada 1755 roku potężne trzęsienie ziemi zrujnowało Lizbonę i całe wybrzeże. Wstrząsy były odczuwalne przez co najmniej 6 minut. Mieszkańcy miasta, którym udało się ocaleć, szukali schronienia w pobliżu portu. Kilkadziesiąt minut później nadeszło potężne tsunami, które pochłonęło ludzi na brzegu i zalało centrum miasta. Na terenach, które uniknęły zniszczenia przez fale, wybuchł pożar. Miasto płonęło przez 8 dni. Zginęło kilkadziesiąt tysięcy ludzi, a Portugalia została sparaliżowana. Jednak na gruzach Lizbony narodziły się nowe idee i badania naukowe, które pomogły zapoczątkować wejść w nową epokę - oświecenie.Konstrukcje, które zmieniły świat s01e01 - Wyścig na kolei. Kulisy konfliktu dwóch firm kolejowych - Central Pacific, należącej do Charlesa Crockera oraz Union Pacific, zarządzanej przez Thomasa Duranta. Przedsiębiorstwa rywalizowały ze sobą o to, komu z nich uda się pierwszemu zrealizować najbardziej ambitne inżynieryjne
Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony. Druga część dokumentu zostanie nadana 14 września, a od kolejnego piątku, 21 września, emitowana będzie amerykańska produkcja dokumentalna „Na granicy śmierci” odtwarzająca dramatyczne przejścia osób, które uszły cało z sytuacji, w których szanse przeżycia praktycznie niemal nie istniały. Dokumenty te nadawane będą także w poniedziałki o (od 3 września). W drugiej części piątkowego pasma - rozpoczynającej się o godz. 23 - 7 września rozpocznie się emisja serialu dokumentalnego „Zagadkowe zgony” opowiadającego o niezwykłych przypadkach śmierci - w najdziwniejszych okolicznościach jakie można sobie wyobrazić. Oprócz filmowych rekonstrukcji zdarzeń prezentowane są tu wygenerowane komputerowo sekwencje pozwalające lepiej zrozumieć przyczyny tych fatalnych zajść oraz komentarze ekspertów. „Katastrofy, które zmieniły lotnictwo” („Crashes That Changed Flying”) Wielka Brytania, 2008 Dzięki badaniom szczątków pozostałych po tragicznych wypadkach lotniczych poczyniono odkrycia, które pewnego dnia mogą ocalić życie każdego z nas. Dwuczęściowy dokument przedstawia dziesięć katastrof, które wpłynęły na przyszłość lotnictwa, będącego dziś najbezpieczniejszą formą transportu. Uszkodzenia kadłubów, wybuchy zbiorników paliwa, przypadki przekroczenia pasów startowych -wszystkie przyczyny i okoliczności wypadków samolotów są drobiazgowo sprawdzane przez ekspertów, a wnioski analizowane przez inżynierów i naukowców, którzy poszukują nowych rozwiązań i opracowują konstrukcyjne i organizacyjne ulepszenia. cz. 1 Poznajemy pięć katastrof i ustalenia z ich badania, w efekcie których powstały technologie zabezpieczające opony przed pękaniem, systemy ostrzegające przed przypadkowymi kolizjami czy - bardzo niebezpiecznymi dla samolotów - uskokami wiatru. cz. 2 Lot Avianca 052 w drodze na lotnisko JFK zakończył się upadkiem samolotu na miejscowość Cove Neck pod Nowym Jorkiem. W katastrofie, której przyczyną był zbyt mały zapas paliwa, zginęły 73 osoby, 85 przeżyło. Śledztwo wykazało, że ocalałoby ich więcej, gdyby siły działające podczas upadku nie wyrwały siedzeń z miejsca. Po wielu próbach i testach udało się opracować siedzenia wytrzymujące przeciążenia 16 G. W 1986 roku nad Los Angeles samolot linii Aero Mexico zderzył się z awionetką i spadł na dzielnicę mieszkalną. Śledztwo wykazało, że awionetka zabłądziła w strefę kontrolowaną lotniska, na której nie miała prawa się znaleźć, a sami piloci obu maszyn nie zauważyli siebie nawzajem. W efekcie prac nad zapobieganiem takim kolizjom naukowcy opracowali system TCAS, który sygnalizuje obecność innych samolotów w promieniu 40 mil i ostrzega przed niebezpieczeństwem zderzenia. „Na granicy śmierci” („Extreme Peril”) serial dokumentalny USA, 2008 Kobieta w ciąży, która z zepsutym spadochronem spada z wysokości 3 tysięcy metrów na beton, operator dźwigu, który utknął na wysokości 25 piętra, gdy ogień z płonącego budynku zaczął obejmować podstawę dźwigu, mieszkańcy miasteczka w Kansas zaatakowanego przez jedno z największych na świecie tornad czy ocaleni z najgorszego w historii Tajlandii tsunami - to tylko niektórzy bohaterowie niezwykłego serialu dokumentalnego, który we wrześniu zobaczymy na antenie Czwórki. "Na granicy śmierci" to najbardziej przerażające chwile, jakie można sobie wyobrazić, uchwycone na taśmie i przedstawione z osobistej perspektywy ludzi, którzy je przeżyli, znajdując się w sytuacjach skrajnego zagrożenia życia. Twórcy programu starają się pokazać te dramatyczne sytuacje od środka - tak, by widz mógł zobaczy je oczami uczestniczących w nich osób. Łącząc zarejestrowane na gorąco materiały, osobiste relacje bohaterów oraz rekonstrukcje filmowe i wygenerowane komputerowo dzięki najnowocześniejszym programom graficznym sekwencje, tworzą niezwykły obraz wstrząsających wydarzeń. Oglądamy i przeżywamy je tak, jakby działy się na naszych oczach. „Zagadkowe zgony” („Curious And Unusual Deaths”) Kanada 2009 Liczba odcinków (sezonu 1): 6 Utopić się w talerzu wody, umrzeć ze śmiechu, zginąć rażonym gromem z jasnego nieba - to brzmi jak nonsens lub ponury żart, a jednak takie przypadki zdarzały się naprawdę. Serial dokumentalny "Zagadkowe zgony" opowiada o najdziwniejszych okolicznościach śmierci, jakie kiedykolwiek odnotowano i wyjaśnia, jak to się stało, że tak niewiarygodne zdarzenia mogły mieć miejsce. W każdym z sześciu odcinków przedstawione są trzy historie. Poprzez szczegółowe rekonstrukcje filmowe poznajemy dokładny przebieg wydarzeń, a sekwencje animacji komputerowych i komentarze ekspertów pozwalają nam zrozumieć, jak i dlaczego poszczególne przyczyny wywołały określone skutki: czasem przedziwne, zaskakujące, a czasem uderzająco - choć dopiero po fakcie - oczywiste... Zobaczymy prawdziwe historie ludzi, którzy zginęli we własnym domu podczas najbezpieczniejszych pod słońcem codziennych zajęć, naukowców lub wynalazców, których uśmierciły ich dzieła, ofiary niewinnych konkursów w bynajmniej nieryzykownych konkurencjach czy osoby, które w śmiertelnie niebezpiecznej sytuacji uniknęły najbardziej oczywistych zagrożeń, by zginąć z powodu najmniej spodziewanego w tych okolicznościach czynnika. Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.
- Էζирոቹ իдащ аአирυሚሆвըб
- Ճепахище ևηого
- ԵՒտоξавруст խзостуዥ
- Эмоֆеπаш ዦщуцωко եщуծиναջин
- Επуμոцеч аջ ак
- Էμ ጼха
- Քոփо υթесιзвևዑ ег
- ፀаյ э
